Deuteronomium 22:13-22
Wij leven in een romantische tijd. Als twee mensen met elkaar gaan trouwen dan hebben ze allebei een carrière of in elk geval een baan. Wij gaan er van uit dat ze samen verantwoordelijk zijn voor hun gezamenlijk inkomen en de zorg voor de kinderen die er in hun verbintenis zullen komen. Ze kunnen dus trouwen uit liefde en niet anders dan uit liefde. In de tijden dat de Bijbel ontstond was dat wel heel anders. De mensen waren afhankelijk van de opbrengst van het land dat aan de familie was toegewezen. Verloor men dat land dan verviel men tot slavernij en pas na vijftig jaar, na twee generaties, mocht een familie weer opnieuw beginnen. Tenminste op papier want in de praktijk is die regel nooit toegepast voor zover we weten. Daarom ga je niet luchthartig om met het huwelijk tussen twee mensen.
Vrouwen nemen in de samenleving van Israël de meest zwakke positie in. Zij zijn afhankelijk van het land dat aan de familie van de man is toegewezen. De mannen van die familie zijn dan ook als eerste verantwoordelijk voor de zorg voor weduwen en wezen. Dat een vrouw die zorg luchthartig opneemt en eigenlijk meerdere families opzadelt met de zorg voor haar en haar kinderen kan niet, de last zou te zwaar worden en leiden tot ruzies tussen families die elkaar veel te hard nodig zouden kunnen hebben. Dat geld ook voor mannen die het met een getrouwde vrouw aanleggen, zij kunnen hun familie belasten met de zorg voor een vrouw en haar kinderen die door meerdere families onderhouden zouden moeten worden. In dit verhaal is de oplossing: zulke mensen kunnen doodvallen, daar beginnen we niet aan. Dat moet zo’n groot taboe zijn dat het mensen afhoudt op deze manier met elkaar om te gaan.
De Bijbel kent veel regels om er voor te zorgen dat er in Israël geen armoede voorkomt. Daarbij moet mensen recht worden gedaan en op de armen moet meer worden gelet bij het recht doen dan op de rijken. De regels die we vandaag lezen mogen ons wreed en vreemd voorkomen, de grondhouding die er uit spreekt, recht doen aan de armen, moet ons aanspreken. Want onze economische positie is dan wel veranderd de zorg voor de minsten in de samenleving blijft geboden. Als mensen gaan scheiden dan moet er toch voor de kinderen gezorgd worden. Een goede zorg voor de kinderen is voor onze toekomst van groot belang. Die zorg in de knel brengen door het al te gemakkelijk opleggen van plichten tot werken brengt schade toe aan onze gezamelijke toekomst. Scheiden moet dus niet te licht gebeuren, maar als het gebeurt hebben we als samenleving een bijzondere verantwoordelijkheid, net als de families in Bijbelse tijden. We zouden er bij de keuzes die we in de samenleving maken wat meer op mogen letten, ook vandaag nog.