Handelingen 19:23-40
Â
Vandaag een verhaal over de invloed van religie en hoe de rijken omgaan met veranderde economische omstandigheden. Want in de Bijbel gaan religie en politiek nu eenmaal hand in hand en zijn niet te scheiden, hoe jammer sommige mensen die in de kerk voorgaan dat ook vinden. Het gaat om te beginnen over de mensen van de Weg. Wij kennen ze als Christenen maar heel in het begin waren de volgelingen van Jezus van Nazareth bekend als de mensen van de Weg, de beweging die op weg was naar een hele nieuwe samenleving. Die beweging was aanleiding voor grote opschudding, want binnnen die beweging werd geen onderscheid meer gemaakt tussen slaven en vrijen en dan zou je de slaven ook een eerlijk loon moeten betalen en kon je niet meer volstaan met het geven van voldoende eten. Nu was er in de tijd dat Paulus rondreisde ook een culturele verandering aan de gang. De geldende godsdienst in het rijk met vele verschillende goden was op haar retour. Daarom was het voor Keizers ook zo gemakkelijk zich als goden te laten vereren, die waren tastbaar en zichtbaarder dan al die vage goden met hun mooie tempels. Dat de souveniers en wijgeschenken van de tempel van Artemis in Efeze niet meer zo goed verkochten als daarvoor was dus het gevolg van een verandering in cultuur die een verandering in de vraag tot gevolg had. Hoe kon een ondernemer als Demetrius daar nu op reageren. Hij had natuurlijk op zoek kunnen gaan naar nieuwe producten die beter aansloten op de vraag. Later werden er op dezelfde manier als de tempeltjes zilveren kruisjes verkocht en tegenwoordig zie je nog wel eens zilveren visjes, het teken waaraan de mensen van de Weg elkaar herkenden. Maar dat deed Demetrius niet, hij organiseerde een verzetsbeweging die gebaseerd was op de angst het inkomen dat men had te verliezen. Demetrius vertelde er niet bij dat het volgen van de Weg zou betekenen dat men de winst op de productie dan ook met de slaven zou moeten worden delen. Zoals altijd wordt de reden van verzet tegen veranderingen door de rijken en de machtigen maar gedeeltelijk verteld, men draait de werkelijkheid naar eigen voordeel. Omdat een oproer dreigt grijpen de autoriteiten in. Verdediging door de beschuldigde partij heeft geen zin. Zoals tegenwoordig de laffe angsthazen die verzet prediken niet in discussie gaan met hen die ze apart zetten om ze te beschuldigen van alle maatschappelijke ellende zo ging Demetrius niet in discussie met de mensen van de Weg. En net als nu was het ook toen de gewoonte dat je werkelijk fout handelen van iemand aan een onafhankelijk rechter voorlegde en net als nu weigerden mensen als Demetrius dat ook toen te doen. En aangezien in geen enkele samenleving onlusten tot iets goeds kunnen leiden werd een eind gemaakt aan de demonstratie. Wat we er ook vandaag de dag van moeten leren is te vragen naar het eigen belang dat mensen hebben bij het verzet tegen maatschappelijke veranderingen. Dat kan een economisch belang zijn, maar ook angst voor alles wat nu eenmaal verandert. Die angst en dat belang mogen ons niet laten leiden. Voor de Bijbel telt maar één belang, dat is het belang van de zwaksten. In dit verhaal de positie van de slaven, in onze dagen de positie van de laagstbetaalden, over de hele wereld trouwens. Het belang van de minsten mogen wij behartigen, elke dag weer, ook vandaag.
Â