1 Koningen 15:25–16:7
25 Jerobeams zoon Nadab werd koning van Israël in het tweede regeringsjaar van koning Asa van Juda. Twee jaar regeerde hij over Israël. 26 Hij deed wat slecht is in de ogen van de HEER en volgde het voorbeeld van zijn vader, die de Israëlieten tot zonde had aangezet. 27 Basa, de zoon van Achia, uit de stam Issachar, beraamde een aanslag op Nadab en doodde hem bij de Filistijnse stad Gibbeton toen Nadab met het leger van Israël deze stad belegerde. 28 Het was in het derde regeringsjaar van koning Asa van Juda dat Basa Nadab doodde en in zijn plaats koning werd. 29 Zodra hij de macht in handen had, liet hij de hele familie van Jerobeam ter dood brengen. Geen van Jerobeams nakomelingen bleef in leven; ze werden allemaal uitgeroeid, zoals de HEER bij monde van zijn dienaar Achia uit Silo had voorzegd, 30 omdat Jerobeam de HEER, de God van Israël, had getergd door te zondigen en de Israëlieten tot zonde aan te zetten. 31 Verdere bijzonderheden over Nadab zijn te vinden in de kronieken van de koningen van Israël. 32 Asa en koning Basa van Israël waren voortdurend met elkaar in oorlog. Basa, koning van Israël 33 Basa, de zoon van Achia, werd koning van Israël in het derde regeringsjaar van koning Asa van Juda. Vierentwintig jaar regeerde hij in Tirsa. 34 Hij deed wat slecht is in de ogen van de HEER en volgde het voorbeeld van Jerobeam, die de Israëlieten tot zonde had aangezet. 1 Daarom richtte de HEER zich tot Jehu, de zoon van Chanani, met de volgende uitspraak tegen Basa: 2 ‘Ik heb je uit het stof gehaald en je aangesteld tot vorst over mijn volk Israël. Maar jij hebt het voorbeeld van Jerobeam gevolgd en de Israëlieten, mijn volk, ertoe aangezet te zondigen en Mij met hun wangedrag te tergen. 3 Daarom zal Ik Basa en zijn koningshuis wegvagen zoals Ik het koningshuis van Jerobeam, de zoon van Nebat, heb weggevaagd. 4 Wie van de familie van Basa in de stad sterft, zal door de honden worden opgevreten, en wie sterft in het open veld, zal worden opgevreten door de roofvogels.’ 5 Verdere bijzonderheden over Basa en over de overwinningen die hij behaalde zijn opgetekend in de kronieken van de koningen van Israël. 6 Toen Basa bij zijn voorouders te ruste ging, werd hij begraven in Tirsa. Zijn zoon Ela volgde hem op. 7 Bij monde van de profeet Jehu, de zoon van Chanani, had de HEER zich dus tegen Basa en zijn familie gericht, omdat hij had gedaan wat slecht is in de ogen van de HEER. Hij had immers, net zoals Jerobeam en zijn familie, de HEER getergd met zelfgemaakte goden. Bovendien had hij de familie van Jerobeam uitgemoord. (NBV21)
Op de dag nadat Groot Brittannië na 70 haar geliefde vorstin heeft verloren lezen wij in de Bijbel over een aantal Koningen in het oude Juda en Israël de twee rijken waarin het land uiteengevallen was. De ideale Koning is en blijft Koning David en het antwoord op de vraag of Koningin Elisabeth aan dat ideaal heeft voldaan zal ergens anders gevonden moeten worden. Het is immers niet aan ons om daarover te oordelen. De verhalen die we hier lezen zijn bedoeld om ons te helpen te leven volgens de richtlijnen voor de menselijke samenleving zoals die door de God van Israël ons zijn geschonken door Jezus van Nazareth. De Koningen van Israël en Juda regeerden vaak volgens het tegendeel van de goddelijke richtlijnen. Het was Jerobeam die werd uitgeroepen tot koning over het 10 stammenrijk dat zich voortaan Israël noemde. De stammen Juda en Benjamin bleven samen het Koninkrijk Juda met als hoofdstad Jeruzalem.
Het huis Jerobeam bleef niet lang bestaan. Was het Jerobeam die zijn volk had aangemoedigd zich los te maken van Jeruzalem en eigen offerplaatsen te stichten zijn zoon Nadab maakte het nog erger door het aanbidden van de vruchtbaarheidsgoden van Kanaän, de goden van winst en profijt aan te moedigen. Macht speelde daarbij een grote rol, in plaats van dienstbaarheid. Er kwam dan ook een staatsgreep en wel door Basa die Nadab vermoorde en vervolgens de hele familie van Jerobeam liet ombrengen. Hij bleef in oorlog met Juda. Maar Basa bleef ook de afgoderij tolereren die al onder Jerobeam was begonnen. Een dergelijke houding leidt onherroepelijk tot dood en ellende. Het was de profeet Jehu die vergeefs Basa waarschuwde tegen de afloop die op zijn manier onafwendbaar was.
Wat die Basa verder deed is voor ons niet van belang. De Bijbel is geen geschiedenisboek en aan het hof van de Koning werd nauwkeurig een kroniek bijgehouden met de veldslagen die gewonnen dan wel verloren waren en verdere gebeurtenissen die voor de staat van belang waren. Maar dat alles wat Basa had gedaan tot ellende zou leiden was helder en klaar. Hij werd opgevolgd door zijn zoon Ela. Wij hebben geen absolute Koningen meer. Ook Koningin Elisabeth regeerde bij de gratie van het volk, en het parlement van Groot Brittannië zal haar opvolger Koning Charles III moeten erkennen door een eed van trouw te zweren. Als democratie worden we door de Bijbel steeds gevraagd of we nog wel worden bestuurd volgens de richtlijnen van God, of alleen in ons eigen belang.