Prediker 10:1-111 Een kostbare zalf bederft al door één dode vlieg, een beetje dwaasheid maakt de beste wijsheid ranzig. 2 De wijze volgt altijd het goede spoor, de dwaas ontspoort voortdurend, 3 en terwijl hij doelloos ronddwaalt op de weg toont hij steeds aan iedereen hoe dwaas hij is. 4 Wanneer de koning tegen je uitvaart, onderga zijn woede dan gelaten, want kalmte helpt je te voorkomen dat je jammerlijke fouten maakt. 5 Ik heb een kwade zaak onder de zon gezien, een wandaad die machthebbers plegen te begaan: 6 dwazen zetelen op hoge posten, rijken worden neergezet op lage posten. 7 Slaven komen te paard, zo heb ik gezien, maar edelen gaan te voet als slaven. 8 Wie een kuil graaft, loopt de kans erin te vallen; wie een bres slaat in de muur, kan gebeten worden door een slang. 9 Wie stenen uit een rots houwt, kan zich verwonden; wie hout in stukken hakt, loopt gevaar. 10 Iemand die zijn bijl niet slijpt wanneer de snede bot wordt, moet meer kracht gebruiken. Wie met wijs beraad te werk gaat, heeft meer kans van slagen. 11 Wanneer de slang niet wordt bezworen en dan bijt, helpt de kunst hem te bezweren niet meer. (NBV)
Dat van die kostbare zalf die al bederft door één dode vlieg vindt je nog wel eens in spreekwoordenboeken terug. Het is een spreekwoord dat wat in onbruik is geraakt omdat we nu eenmaal graag iedereen mee willen laten doen maar waar je toch zo af en toe bij stil moet staan. Een beetje dwaasheid maakt de beste wijsheid ranzig. We kennen toch de verhalen over verborgen agenda’s, of liefdadigheid waar een luchtje aanzit omdat het meer in eigen belang is dan uit liefde voor de arme. Zo stellen de Europese landen de arme landen voor hun tolmuren maar af te schaffen. Dan ontstaat er immers toegang voor de goedkope producten uit Europa en daar zouden die arme bevolkingen wat aan hebben. Verbaasd reageren de regeerders als die arme landen dat afwijzen. Die arme landen vinden dat hun boeren en industrieën worden weggeconcurreerd als hun markten overspoeld worden met de overschotten uit Europa.
De armoede zou door die politiek groter worden. De tolmuren rond Europa blijven wel bestaan zodat er geen afzet is voor hun eigen producten. Een staaltje van eigenbelang onder het mom van liefdadigheid. Als je al kwaad wordt tel dan eerst tot tien en denk goed na. Zelfs Prediker had door dat de rijken en de machtigen de zaak voor de gek houden. Ze zetten stromannen op hoge posten, marionetten die mooi lijken maar alleen reageren als de rijken aan de touwtjes trekken. Zo lijken de edelen op soldaten en de arme soldaten op officieren. Wie in een oorlog de officieren denkt te doden komt dus van een koude kermis thuis. Op die manier is ons wijs gemaakt dat er massavernietigingswapens in Irak waren en dat we daar direct oorlog tegen moesten gaan voeren. De leugens van Bush en de zijnen zijn inmiddels wel ontmaskerd, het enige raadsel dat overblijft is de vraag waarom Balkenende en de zijnen zich lieten verlokken in die leugens mee te gaan, zij weigeren een onderzoek en de enige reden is dat natuurlijk niet moet blijken waar de touwtjes zitten die hen in beweging houden.
Maar wellicht komen we er ooit nog achter, want wie een kuil graaft heeft niet alleen veel werk maar kan er ook zelf invallen. Ook hier vinden we spreekwoorden die we niet meer zo vaak gebruiken. Vooral die over het bezweren van de slang wordt nogal eens vergeten. Als je de slang niet bezweert is het te laat als die gaat bijten. Wie jongeren over straat laat zwerven en hun ouders verplicht te gaan werken zodat de jongeren, pubers nog, geen opvang hebben buiten schooltijd moet niet verbaasd staan dat die jongeren kattekwaad gaan uithalen en als daar niet op gereageerd wordt van kwaad tot erger vervallen. Het idee dat moeders met kinderen boven de 12 ook zonder kinderopvang kunnen gaan werken komt als een boemerang op ons terug. Opvoeden vereist aanwezigheid van beiden. Als we de ouder verplichten afwezig te zijn moeten we het niet vreemd vinden dat er onopgevoede jeugd over de straten zwerft. De Prediker waarschuwde er al voor, maar wij stoppen onze oren liever dicht.