Rechters 2:16-23
16 Dan liet de HEER een rechter optreden om het volk te leiden en het te bevrijden van de roversbenden. 17 Maar ook naar hun rechters luisterden ze niet; ze gaven zich af met andere goden en bogen zich voor hen neer. Binnen de kortste keren dwaalden ze weer af van de weg die hun voorouders waren gegaan: die hadden de geboden van de HEER gehoorzaamd, maar zij niet. 18 Steeds wanneer de HEER een rechter liet optreden, stond hij die bij. Want wanneer het volk zuchtte onder het juk van onderdrukkers, kreeg de HEER medelijden en verloste hij hen van hun vijanden zolang die rechter leefde. 19 Maar wanneer de rechter dan stierf, verviel het volk van kwaad tot erger. Meer nog dan hun voorouders liepen ze achter andere goden aan om die te dienen en bogen ze zich voor hen neer. Ze weigerden hardnekkig hun kwalijke praktijken op te geven. 20 De HEER ontstak in woede tegen Israël en zei: ‘Dit volk overtreedt de regels van het verbond die ik hun voorouders heb opgelegd en het luistert niet naar mij. 21 Ik zal daarom geen enkel volk meer verdrijven dat nog in het land woonde toen Jozua stierf.’ 22-23 De HEER had die volken namelijk in het land laten blijven en ze niet onmiddellijk verdreven omdat hij de Israëlieten op de proef wilde stellen. Hij had ze niet aan Jozua uitgeleverd, omdat hij wilde zien of de Israëlieten zich net als hun voorouders zouden houden aan de weg die hij hun had gewezen of niet. (NBV)
Als het mis gaat met de samenleving zijn er steeds weer opnieuw mensen die de goede weg wijzen. Die uitleggen wat de goddelijke richtlijnen uit de woestijn in een concrete situatie inhouden en hoe die toegepast moeten worden. Het volk Israël kreeg in het beloofde land Rechters, of met een oud woord Richteren. Niet dat dat nu veel hielp, even ja, maar als de rust weer was hersteld, of de roversbenden verdreven, verviel men weer in de oude kwalen. Ook in onze tijd hebben we soms Richters. Een van de bekendste is een aantal jaren geleden al begraven. Broeder Roger Schutz uit Taizé. Hij stichtte een broederschap dwars over grenzen van kerken en landen heen in een tijd dat de volken van Europa tegen elkaar te hoop liepen en er verschrikkelijke dingen met mensen gebeurden. Hij wees de weg in de richting van verzoening. Hij wees de weg aan jonge mensen hoe in een nieuwe na oorlogse samenleving ook werkelijk samen geleefd kon worden.
De hulp aan de armsten in de wereld speelde daarbij een zeer belangrijke rol. Lange tijd is er naar hem geluisterd. Maar in veel kerken gaat al lang niet meer om de zwaksten in de samenleving, om de armen, de vluchtelingen, de mensen met overmatige schulden, de ontspoorde jongeren. Jongeren moeten zondags naar de kerk en zich netjes gedragen, verder komen ze niet. De goddelijke richtlijnen uit de woestijn spreken echter niet over kerkgang en je netjes gedragen, die richtlijnen spreken over liefde, voor God, voor de naaste en voor jezelf. In de tijd van de Rechters in Israel waren er geen machtigen die het volk in de greep hielden, zelfs de priesters van de tent met de kist van het verbond hadden verder geen macht.
Ook broeder Roger Schutz wees alle verering van hemzelf en alle macht die hem werd toegedicht af. Vanuit innerlijke rust en de gemeenschap de armsten in de wereld dienen, daar ging het om en daar gaat het om. Toen hij neergestoken was vroeg hij om vergeving voor de vrouw die het had gedaan. Ondanks het feit dat we steeds weer afgedwaald zijn en zullen afdwalen blijft het daar op de een of andere manier ook steeds weer om gaan. In het bovenstaande verhaal staat dat er steeds weer nieuwe Rechters kwamen, dat gaat tot in onze dagen door. Mensen die het hebben over recht en gerechtigheid, die voorkomen dat armen worden uitgebuit, vluchtelingen verdrinken op hun vlucht en dat de mensen van goede wil zich verenigen. Dat geeft hoop en zet ons wellicht ook vandaag nog in beweging in de richting van het Rijk waarin iedereen meetelt.