Jozua 11:1-15
1 Toen Jabin, de koning van Hasor, van Israëls zegetocht hoorde, stuurde hij boden naar Jobab, de koning van Madon, naar de koningen van Simron en Achsaf 2 en naar de overige koningen van het noorden: het bergland, de Jordaanvallei ten zuiden van het Meer van Kinneret, het heuvelland en het kustgebied van Dor in het westen. 3 Het betrof de koningen van de Kanaänieten in het oosten en het westen, de Amorieten, de Hethieten, de Perizzieten, de Jebusieten in het bergland en de Chiwwieten aan de voet van de Hermon, in de streek van Mispa. 4 Die koningen trokken met hun legers ten strijde: het was een onafzienbare menigte soldaten, zo talrijk als zandkorrels aan de zee, met een groot aantal paarden en strijdwagens. 5 Al die koningen troffen elkaar bij de bronnen van Merom, waar ze hun kamp opsloegen. Daar kwamen ze samen om de strijd aan te binden tegen Israël. 6 Maar de HEER zei tegen Jozua: ‘Je hoeft niet bang voor ze te zijn. Ik zorg ervoor dat jullie ze morgen om deze tijd allemaal dood op de grond zien liggen. Dan moet je hun paarden de pezen doorsnijden en hun strijdwagens verbranden.’ 7 Jozua ging toen met zijn leger de strijd met hen aan. De Israëlieten verrasten hen in een plotselinge aanval bij de bronnen van Merom, 8 en de HEER leverde hen uit aan Israël. Ze brachten hun een nederlaag toe en achtervolgden hen tot aan Groot-Sidon, Misrefot-Maïm en de Mispevallei in het oosten. Ze doodden hen tot er niemand meer over was. 9 En Jozua deed wat de HEER hem had opgedragen: hij liet hun paarden de pezen doorsnijden en hun strijdwagens verbranden. 10 Op zijn terugtocht ging Jozua naar Hasor. Die stad was destijds de machtigste van al die koninkrijken en dus nam Jozua haar in en doodde hij de koning. 11 Hij doodde bovendien alle inwoners. De Israëlieten brachten iedereen die er woonde om, geen mens uitgezonderd. Jozua liet Hasor in vlammen opgaan 12 en daarna nam hij de steden van de andere koningen in. Hij nam hen gevangen en doodde hen, en doodde eveneens alle inwoners. Hij bracht iedereen om, zoals Mozes, de dienaar van de HEER, had opgedragen. 13 Maar Jozua liet alleen Hasor verbranden; alle andere, nu nog bestaande steden werden door de Israëlieten niet verbrand. 14 Van deze steden maakten ze de goederen en het vee voor zichzelf buit, ze doodden echter alle mensen. Ze roeiden de inwoners zonder uitzondering uit. 15 De HEER had dit aan zijn dienaar Mozes opgedragen, en Mozes had het aan Jozua opgedragen, en Jozua voerde het uit. Hij liet niets achterwege van wat de HEER aan Mozes had opgedragen. (NBV)
De helft van het land was met veel strijd ingenomen. Ze hadden geen soldaat verloren maar het volk van Israël was er ook niks mee opgeschoten. Ze zaten weer in het kamp bij Gilgal. En er waren nog een heleboel koningen over in Kanaän, elke stad had daar een eigen koning. Die koningen sloten nu een nieuw verbond met elkaar. Dit op initiatief van de machtigste koning van allemaal. Een geweldig leger werd bijeen gebracht, ontelbare soldaten, zo talrijk als de zandkorrels aan zee. Aan welke zee? Kennelijk aan de Rietzee want er waren weer paarden en wagens die het op het volk Israël hadden voorzien. En paarden en wagens kenden ze nog uit Egypte, die hadden hen achtervolgd toen het volk door de Rietzee trok. Maar de paarden en wagens gingen toen in het doodswater van de Rietzee ten onder. Nu hadden ze een ervaren leger dat de bevelen van de God van Israël uitvoerde. Angst was er niet bij, ze waren geen vluchtelingen meer, geen slaven meer, maar een volk met een God en een volk van die God. Zo konden ze hun vijanden verslaan.
De paarden en wagens komen in de Hebreeuwse Bijbel vaker voor. Ze staan altijd voor de zucht naar oorlog, voor het verlangen met geweld anderen tot slaven te maken. De God van Israël moet er niets van hebben, altijd wordt het volk opgeroepen om de paarden en de wagens te vernietigen, altijd klinkt die oproep bovenop de roep om de vijanden te verslaan. Jozua krijgt dat bevel in dit verhaal ook en Jozua snijd de pezen van de paarden door, dan worden ze kreupel. Je kunt ook lezen dat Jozua alle banden met Egypte, met de zucht naar oorlog, geweld en onderdrukking, doorsnijdt. Het volk van Israël is niet oorlogszuchtig, het is een volk dat in vrede wil leven en wil kunnen zorgen voor de weduwen en de wezen, de armen en de vreemdelingen die bij hen wonen. Het is een volk dat weet heeft van gastvrijheid, van delen met elkaar. Daar is hun godsdienst op gebouwd, zo willen ze hun samenleving inrichten.
Er wordt over dit stuk uit het boek Jozua wel eens geroepen dat het de Bijbel neerhaalt. Hele bevolkingen worden tot de laatste persoon uitgeroeid. Wie dit stuk als geïsoleerd van de rest van de Bijbel leest krijgt die indruk. Maar de voorgaande strijd tegen de volken in Kanaän die je in de boeken Rechters, Samuël en Koningen kan lezen doet toch anders vermoeden. Pas onder Koning David breekt de vrede aan waar het volk al die tijd naar heeft gesmacht. David neemt de steden in en vestigt er garnizoenen die moeten voorkomen dat de volken uit die steden steeds in opstand komen. Jozua begint eigenlijk met het wegnemen van het kwaad door in elk geval de Koningen verantwoordelijk te stellen voor het geweld dat tegen Israël wordt gebruikt en hen te berechten. Als wij op onze geschiedenis terug kijken dan zien we dat het eeuwen heeft geduurd voordat we zo ver zijn dat leiders van volken verantwoordelijk worden gehouden voor het geweld dat ze tegen anderen hebben gebruikt. We hebben een internationaal strafhof met onafhankelijke rechters. Toch moeten we nog leren de wereld er van te overtuigen dat hier ook echt gebruik van moet worden gemaakt. Dat is een Bijbelse opdracht die we vandaag ook uit het verhaal over Jozua kunnen leren.