Amos 8:1-8
Wat ziet er mooier uit als een mand rijp fruit. Gezondheid straalt je tegemoet. Een en al smaak is er. Geen wonder dat we aan zieke mensen zo graag een fruitmand schenken en ook rond de kerst worden tal van fruitmanden bij gezinnen thuis bezorgd. Maar een mand met rijp fruit bergt een geheim. Fruit kan overrijp worden, dan is de buitenkant nog wel mooi en glanzend, dan verleidt het fruit ons nog wel om er vrolijk en vol verwachting van smaak de tanden in te zetten maar dan is het gevolg verschrikkelijk. Van binnen is het fruit dan rot en aangetast. Het smaakt als afval en eigenlijk is het ook niet meer dan stinkend afval. Het kan niet snel genoeg uitgespuugd worden, het deugt nergens meer voor. De dood heeft zich in het fruit ingevreten en wij hebben de dood niet weten te onderkennen. Zo is het geworden met het volk van Israël in de dagen van Amos. Het ziet er allemaal mooi uit, de kleuren zijn nog fris alsof het vers is, maar het volk is rot.
In de dagen van Amos staan winst en profijt voorop in de samenleving van Israël. Het heb uw naaste lief als uzelf en God lief boven alles is nog slechts een echo uit een ver verleden. Wie de meeste winst behaald is het meest gezegend door de goden en wie arm is of ziek, wie aan de kant van de weg staat is gestraft door de goden voor de zonden die hij zelf heeft begaan, daar hoef je dus geen medelijden mee te hebben. Het enige dat je nog met de zwakken, de armen, de machtelozen kan doen is nagaan hoeveel winst je nog uit hen kan persen. Je kunt ze misschien nog verkopen voor een handvol zilver. Er is altijd een baas die nog een karwij te doen heeft, ook in onze dagen proberen we de werklozen werk te laten doen tegen een zo laag mogelijk loon zodat we de rijken niet de last van de zorg voor hen te hoeven laten dragen.
Met een samenleving waarin de maten en gewichten worden vervalst zal het slecht aflopen. Als je het kaf verkoopt als graan dan breken er voedselschandalen uit en keren vertrouwde handelspartners zich van je af. Het is in de dagen van Amos al niet anders dan in onze dagen. Onze voedsel en waren autoriteit zijn meer dan nodig. Paardenvlees wordt verkocht alsof het rundvlees is en babymelk wordt aangelengd met melanine waardoor misschien de baby’s doodgaan maar waardoor de winst in elk geval stijgt. Amos is er zo door geschokt dat het voor hem lijkt of de kwade praktijken aardbevingen en overstromingen veroorzaken. Wij zijn na eeuwen lang praktijken van de rijken er zo aan gewend dat het nog maar een korte tijd de kranten en de televisie beheerst. Niemand die zich afvraagt hoe het dagelijks zit met de controle op het voedsel en waarop ons voedsel wordt gecontroleerd. Niemand vraagt meer naar het ijkwezen en of de maten en gewichten in onze winkels nog wel kloppen. We zullen weer terug moeten naar een handel waar het lot van de zwaksten voorop staat, waar niet de marktwerking maar het welzijn en welbevinden regeren. Elke dag mogen we opnieuw op die manier gaan leven, ook vandaag mogen we weer die keuze maken.