2 Koningen 23:15-30
Hoe vier je nu de afschaffing van alle afgoden, waarzeggers, instraalsters, klankschaalbespelers, healers, readers en ander gespuis dat het volk bedriegt en voorspiegelt met overledenen, de toekomst, het verleden en je diepste persoonlijkheid contact te hebben? Josia las over het Pesachfeest. Dat was sinds de dagen van Jozua niet meer gevierd in Juda en Israël, de twee koninkrijkjes die zich uit dat beloofde land van Jozua hadden ontwikkeld. Het was het feest van de bevrijding uit de slavernij in Egypte. Een slavernij in een land van de dodencultus. Nu was men bevrijdt uit de cultus van de dode goden, de goden die zelfgemaakt en zelf versierd waren met goud en zilver. Het was het feest van de bevrijding door de God van Israël, de God die door Josia weer centraal werd gesteld in het leven van alledag.
Gemakkelijk ging de hervorming van Josia overigens niet altijd. Het verhaal hier laat zich lezen als een schoonmaak die zich in korte tijd had voltrokken maar daar wordt toch aan getwijfeld. Dat altaar in Betel bijvoorbeeld was al heel oud en Josia gebruikte wonderverhalen over dat altaar en het verzet tegen dat altaar door aanhangers van de God van Israël om zijn werk gemakkelijker te maken. In het boek I Koningen is in hoofdstuk 13 nog zo’n verhaal bewaard gebleven over een profeet die zou hebben voorspeld dat Josia het altaar zou neerhalen. Nu de beide boeken Koningen pas definitief hun vorm kregen tijdens de ballingschap, die veel later viel, laten de verhalen zich niet echt meer reconstrueren. Neem maar aan dat ook Josia het volk met propaganda op zijn hand heeft weten te krijgen. Dat doen regeerders, koningen en politici nu eenmaal.
Gaat het dan goed met mensen die zich bekeren tot de dienst aan de God van Israël? Die God is geen vruchtbaarheidsgod, geen Baäl, die God doet niet aan wensvervulling, niet aan gebedsgenezing. Bevrijding door die God is geen individuele bevrijding van demonen die je in een greep zouden houden. Zelfs als je koning bent kan er een machthebber komen die je met een leger bedreigt. Zelfs als je dan je hele volk hebt meegekregen in de dienst aan de God van Israël kun je door zo’n vijand ter dood gebracht worden. Telkens weer worden mensen verleid voorgangers achterna te lopen die individuele genezing en bevrijding van angst en demonen beloven. Het zijn de valse profeten, de leugenaars en bedriegers die door de Bijbel worden ontmaskerd, maar ze zijn ook in onze dagen te vinden en noemen hun bijeenkomsten kerkdiensten en hun gemeenschappen kerken. Wees ook door dit verhaal over Josia tegen hen gewaarschuwd. Waar we van bevrijd kunnen worden is de armoede, de angst onze samenleving zo te veranderen dat de minsten voorop kunnen komen. Het bevrijden van de slavernij was het centrale feest van Josia, dat kan ook ons centrale feest worden. Jezus van Nazareth liet zien dat de liefde voor de minsten, de liefde voor de naaste, zelfs door een slavendood heen gedragen kon worden en dat je door die liefde daar tegen op mag staan. Dat mag elke dag opnieuw, ook vandaag weer.