Johannes 18:1-19:30
Vandaag het lijdensverhaal van Jezus van Nazareth. Nu gaat dat lijden niet alleen over pijn lijden, maar lijden betekent hier “gedwongen worden om te doen, te ondergaan”. Wij kennen dat nog in de uitdrukking “lijdend voorwerp” Het verhaal zoals Johannes het ons verteld laat de tegenstelling zien tussen de manieren die we gewoon zijn en de manieren die door de Liefde worden ingegeven. Het verhaal begint in een boomgaard waar Jezus van Nazareth uitdrukkelijk zijn volgelingen vrijstelt van vervolging. Niks het zwaard trekken, dat lijdt maar tot bloedvergieten en daar is geen sprake van. In de geschiedenis van het Jodendom wordt verteld dat toen Pilatus beelden in de Tempel wilde plaatsen een grote groep inwoners van Jeruzalem op de knieën viel en hun hals aanbood aan de zwaarden van de soldaten, eerder kun je ons de hals afsnijden dan dat wij die beelden aanvaarden. Pilatus liet de beelden daarop weghalen.
Het beleid van de Hoge Priesters, de leiders van het volk, is dat er beter één man kan sterven dan dat er een gewapende opstand uitbreekt. Jezus van Nazareth en de Hoge Priesters hebben dus hetzelfde doel, de vrede te bewaren. Maar de Hoge Priesters en Pilatus willen dat bereiken op de manier die nu eenmaal gebruikelijk is, door onderdrukking en geweld en Jezus van Nazareth door geweldloosheid, door liefde, door je andere wang toe te keren als iemand er op slaat. Al protesteert hij wel als hij zelf op zijn wang wordt geslagen door een knecht van de hogepriester. Maar de houding van Jezus van Nazareth is gevaarlijk, ook vandaag de dag nog. Bewegingen zonder leider, maar alleen gedreven door een ideaal zijn ongrijpbaar, ze wonen in tentjes tegenover de financieële instellingen en stellen daardoor hun macht aan de kaak. Ook daar is spake van macht die ons dwingt tot handelingen die we niet gewild hebben, macht die ons laat lijden.
Hoe gemakkelijk schuiven ook wij het systeem de schuld in de schoenen voor de ellende die ons overkomt. Pilatus denkt dat hij macht heeft, macht zonder verantwoordelijkheid want hij zit nu eenmaal op die plaats. Pas als hij geconfronteerd wordt met de verantwoordelijkheid, die bij fouten terugslaat op de keizer die hem heeft benoemd, schrikt hij terug. Dan wordt het hele proces tegen Jezus van Nazareth een politiek spel. Duidelijk moet zijn, ook volgens de Priesters, dat er geen koning in Israël kan zijn die de Romeinen verslaat, zo’n koning zou de ondergang van het volk betekenen. En de geschiedenis heeft die Priesters gelijk gegeven. Toen Johannes dit opschreef wist hij dat ook heel goed. Maar er is en blijft een andere weg, de weg van de liefde. Zelfs aan het kruis bleef Jezus van Nazareth zorgen voor de zijnen, voor zijn moeder. Bleef hij ook verbonden met wat er in het Oude Testament staat, de kruiswoorden zijn daar al terug te vinden. Zo blijft hij door de dood heen verbonden met het heb uw naaste lief als uzelf. Daarin kunnen wij verbonden worden met de lijdenden van de wereld, zodat wij die Jezus van Nazareth kronen tot de koning van de lijdenden, elke dag opnieuw, zeker vandaag.