Deuteronomium 23:16-26
Het volk Israël heeft een direct verbond met zijn God. Dat was een God die het volk uit het slavenhuis van Egypte had geleid. Daarom ga je een slaaf die ontvlucht is niet opnieuw in slavernij brengen maar neem je die op in het volk van bevrijdde slaven en beschouw je die als een volksgenoot en buit je die dus ook niet uit. Die God van Israël was een jaloers God die geen andere goden voor zijn aangezicht duldde. Dus ga je jezelf of je kinderen ook niet aanbieden als tempelprostituees, die zijn er immers ten dienste van andere goden. Als er geld mee verdiend wordt dan gebruik je dat zeker niet om plichten in de Tempel van de God van Israël te voldoen, daarvoor is die God veel te jaloers.
De God van Israël had maar één echt gebod, alle andere regels laten zich daarin samenvatten: “Heb God lief boven alles en je naaste als jezelf”. Israël was daarvoor als voorbeeld voor de volken uitgekozen. Daarom vraagt een Israëliet geen rente aan een volksgenoot, of er nu geld of voedsel is uitgeleend. Rente als vergoeding voor een lening is de motor van ons financiële systeem, maar de rente op leningen is tevens de valkuil van dat systeem en een bron van ellende voor heel veel mensen. Alleen in de Islam lijkt het verbod op het vragen van rente nog bewaard gebleven. Misschien moeten ook wij nog eens studeren op een verbod voor banken om rente te vragen op leningen. Wie de naaste lief heeft leert van Israël dat men in elk geval geen rente vraagt op leningen, leningen in geld of in voedsel.
Betrouwbaarheid is ook een kenmerk van iemand die zijn naaste liefheeft. Een belofte moet daarom nagekomen worden, niet pas na zeer lange tijd als iedereen het eigenlijk al weer vergeten was maar zo snel mogelijk, als teken van betrouwbaarheid en liefde. En omdat het leven nu eenmaal draait om het delen van elkaar kun je in een wijngaard gerust van de druiven eten en in een korenveld van het koren. Niet dat je daar moet gaan oogsten om zelf winst te maken met de producten van een ander, maar delen voor jezelf wordt uitdrukkelijk toegestaan. Zo zijn er tal van manieren om de naaste lief te hebben als jezelf, delen, geen rente vragen, bevrijden, niet uitbuiten. En elke dag kun je ook zelf manieren vinden om je naaste lief te hebben als jezelf, ook vandaag weer.