Johannes 1:35-51
Vandaag lezen we over de tweede dag van het optreden van Jezus van Nazareth. De evangelist Johannes noemt in het begin van zijn verhaal over Jezus van Nazareth namelijk drie dagen, de dag van de doop, de dag van de werving van de apostelen en de dag van het verbond, de bruiloft te Kana. En in het verhaal over deze tweede dag zitten we gelijk met een probleem. Over welk Lam heeft Johannes het eigenlijk? De doop in de Jordaan doet denken aan de doop van Mozes in de Nijl, door de liefde voor Mozes werd hij uit het water gered. De bruiloft te Kana doet denken aan het verbond dat op de Sinaï werd gesloten waar God als het ware bruiloft vierde met zijn volk, een beeld dat vaak in de Bijbel voorkomt. Maar welk Lam wordt er hier nu bedoeld, in de Hebreeuwse Bijbel spelen twee lammeren namelijk een beslissende rol. Over de eerste, het Lam dat met zonden beladen de woestijn werd ingestuurd hebben we het al gehad. Hier zou ook het andere Lam bedoeld kunnen zijn.
Dat andere Lam speelt een rol bij de uittocht uit Egypte, de bevrijding uit het land van de dood. Op de avond van die bevrijding moest het volk een lam slachten, het bloed aan de deurposten smeren, het lam roosteren en staande eten, gereed om op reis te gaan. Het eerste offer dat door het volk gebracht moest worden voor de God van Israël moesten ze zelf opeten. Als Jezus van Nazareth dat lam is dan bevrijdt deze Jezus van Nazareth van de dood en dat is precies waar het verhaal van vandaag op uit zal lopen. De belijdenis namelijk dat deze Jezus van Nazareth de Messias is. Messias was in de verwachting van het volk de goddelijke en koninklijke bevrijder van dood en onderdrukking. Op die Messias werd vurig verwacht, zo groot was de Romeinse onderdrukking wel.
In de Apostolische geloofsbelijdenis wordt over de tweede dag van de dood van Jezus van Nazareth gezegd dat hij was “nedergedaald ter helle”. Dat is een klassieke Griekse uitdrukking voor een oord van verschrikking waar de goden geen bescherming meer konden geven en waar de straffen van de goden ten uitvoer werden gebracht. Toen de geloofsbelijdenis werd opgesteld werd dat beeld gekozen om die tweede dag aan te geven. In dit gedeelte van het Evangelie van Johannes lezen we wat het betekenen heeft voor ons. Hier worden de toekomstige apostelen bevrijdt uit hun onderdrukking door ze te laten aansluiten bij Jezus van Nazareth. Voor wie het optreden van Johannes de Doper had meegemaakt wordt een directe verbinding met het optreden van Jezus van Nazareth gelegd. In Nathanaël wordt gesuggereerd dat elke oprechte Israëliet zich bij Jezus zou aansluiten, de anderen worden echter niet veroordeeld. Ook voor ons betekent dat het aansluiten bij de Weg van Jezus van Nazareth de wereld zal bevrijden van dood en onderdrukking. Zijn liefde voor mensen, die wij kunnen volgen door van onze naaste te houden als van onszelf, bevrijdt zelfs door de dood heen. Probeer het vandaag maar, het mag elke dag opnieuw beginnen.