Nehemia 9:9-17
9 U zag de ellende van onze voorouders in Egypte, bij de Rietzee hoorde U hen om hulp roepen. 10 Daarop verrichtte U tekenen en wonderen bij de farao en al zijn dienaren, bij zijn hele volk, omdat U wist met hoeveel minachting zij onze voorouders behandelden. Zo hebt U uw naam gevestigd tot op deze dag. 11 Voor de ogen van de Israëlieten spleet U de zee, midden in de zee liepen zij op het droge. U wierp hun achtervolgers in de diepte, als een steen in kolkend water. 12 Overdag leidde U hen in een wolkkolom, ’s nachts in een vuurzuil, zodat er licht was op de weg die ze moesten gaan. 13 U daalde neer op de Sinai, U sprak met hen vanuit de hemel, U gaf hun juiste rechtsregels, deugdelijke wetten en goede voorschriften en geboden. 14 U maakte uw heilige sabbat aan hen bekend, U gaf hun uw geboden, voorschriften en wetten bij monde van uw dienaar Mozes. 15 Wanneer ze honger hadden gaf U hun brood uit de hemel, wanneer ze dorst hadden liet U water voor hen uit een rots stromen. U beval hun het land binnen te gaan en in bezit te nemen, het land dat U hun onder ede had beloofd. 16 Maar onze voorouders hebben zich misdragen; halsstarrig als ze waren luisterden ze niet naar uw geboden. 17 Ze weigerden te luisteren en ze vergaten de wonderen die U voor hen verricht had. In hun halsstarrigheid stelden ze een nieuwe leider aan, ze wilden weer slaven worden in Egypte. Maar U bent een God van vergeving, genadig en liefdevol, geduldig en trouw: U verliet hen niet. (NBV21)
De grote verzoendag is bedoeld om de bevrijding weer in gedachten te brengen, de ontdekking van de Wet van de Woestijn, de Thora, en het afdwalen van die richtlijnen voor de menselijke samenleving. De dood blijft ons regeren als we niet uitkijken. In Egypte was de dood, het Egyptische dodenboek, de belangrijkste godsdienst, maar nog laten we ons bang maken door de dood. Als Nederland zou Islamiseren zou alles wat we nu kennen dood zijn en vergaan. Daarom moeten we de richtlijn negeren die zegt dat we de vreemdelingen onder ons moeten opnemen en met hen maaltijd houden en moeten we die vreemdelingen verjagen. Zo worden we bang gemaakt. Tot op de dag van vandaag kun je de geschiedenis zoals Nehemia die verteld toepassen op de geschiedenis van onze eigen dagen. Ook wij hebben dus verzoening nodig en misschien is het daarom jammer dat de verzoendag zoals die in Israel werd gehouden en door de Joden nog steeds jaarlijks in de synagogen wordt gevierd bij ons is ingekrompen tot een gebed aan het begin van de wekelijkse godsdienstoefening.
Ook wij laten ons immers maar al te gemakkelijk regeren door godsdiensten van de dood. Tientallen jaren werden we bedreigd door het communisme dat werd afgeschilderd als een godsdienst van de dood. Zonder dat hier communisme was gaven we goud en goed uit voor de strijd er tegen en lieten onschuldige soldaten hun leven zodat anderen voorbereid zouden zijn. Toen het communisme verdween werd wanhopig gezocht naar een andere dodende godsdienst. De radicale Islam lijkt de ideale oplossing te zijn. Aanslagen waren er altijd al maar voor wie zocht naar een godsdienst van de dood die ons in de greep kon houden moeten de aanslagen van 11 september op New York en Washington wel als een geschenk uit de hemel hebben geleken. Dat het verhaal van Nehemia ons leert dat die strijd tegen de godsdienst van de dood ons juist gevangen houdt en in slavernij willen we kennelijk niet begrijpen.
Er is één Heer in de wereld, die heeft gewonnen, die heeft het volk eerst uit de slavernij van Egypte naar het land overvloeiende van melk en honing geleid. Toen het volk afdwaalde van de Wet van de Woestijn, van de richtlijnen voor de menselijke samenleving en in ballingschap werd gevoerd werd datzelfde volk opnieuw bevrijd uit ballingschap en kon de stad van de vrede herbouwd worden tegen alle verzet en weerstand in. Christenen hebben zelfs gevierd dat de dood zelf was overwonnen en dat de bevrijder van mensen, de Messias, de gezalfde Koning die ze Christus noemen, was opgestaan uit de dood. Verzoening met de God van het Leven betekent daarom dat de angst voor de dood, de angst voor het vreemde, de angst ook voor vreemde godsdiensten voorgoed achter ons wordt gelaten. Die God van het leven verlaat ook ons niet.