Deuteronomium 28:15-26
15 Maar als u de HEER, uw God, niet gehoorzaamt en zijn geboden en wetten, zoals ik ze u vandaag heb voorgehouden, niet nauwkeurig naleeft, zullen deze vervloekingen u treffen: 16 Vervloekt zult u zijn in de stad en vervloekt op het land. 17 Vervloekt is de oogst die u binnenhaalt en het deeg dat u kneedt. 18 Vervloekt is de vrucht van uw schoot, de vrucht van uw land en de dracht van uw runderen, schapen en geiten. 19 Vervloekt zult u zijn in uw komen en uw gaan. 20 De HEER zal aan alle arbeid die u verricht een vloek laten kleven; hij sticht verwarring en vijandschap. Omdat u zich slecht hebt gedragen en zich van hem hebt afgekeerd, zult u spoedig ten onder gaan. 21 De HEER zal u met de pest treffen, tot u geheel en al bent weggevaagd uit het land dat u in bezit zult nemen. 22 De HEER zal u treffen met tering en ontstekingen, met koorts en waanzin, met droogte, korenbrand en meeldauw, die u zullen achtervolgen en te gronde richten. 23 De hemel boven uw hoofd zal van koper zijn en de grond onder uw voeten van ijzer. 24 De HEER zal het stof laten regenen op uw akkers: fijn zand zal uit de hemel op u neerdalen. Zo zult u ten onder gaan. 25 De HEER zal de overwinning aan uw vijanden schenken: als één man gaat u op hen af, maar naar alle kanten zult u uiteenstuiven. Voor alle koninkrijken op aarde zult u als afschrikwekkend voorbeeld gelden. 26 Vogels en roofdieren zullen zich aan uw lijken te goed doen, zonder dat iemand ze verjaagt. (NBV)
Het tegendeel van het gezegende, waar we het gisteren over hadden, is het vervloekte. Rampen zullen je treffen als je niet de liefde de grondslag van je leven en van je handelen maakt. Ten onrechte wordt dit vaak omgekeerd. Als een ramp of ziekte je treft dan klinkt het: “zie je wel, je hebt niet gedaan wat God wil”, maar zo is het niet. Ziekte, ongeval, rampen horen nu eenmaal vaak bij het leven. Soms echter zijn ze te vermijden en zijn er mensen aan te wijzen die mee verantwoordelijk waren. Scheepsbouwers die hun schepen verkeerd bouwen uit zucht naar geldelijk gewin, reders die hun schepen slecht onderhouden, zodat zij verdienen maar de vis duur betaald wordt, of de overtocht wel heel erg duur wordt. Verstokte rokers weten ook vaak wel hoe het komt dat ze ziek worden, net als drinkers weten hoe het komt dat ze last van hun lever krijgen. En als je ruzie zoekt krijg je die ook, al betekent dat niet dat je tot elke prijs ruzie moet vermijden. Je bewust zijn dat rampen en ellende soms te vermijden zijn maakt over het algemeen dat je ze ook zult vermijden.
Dat het voorop zetten van geldelijk gewin soms een hoge prijs heeft is met enig nadenken ook nog te begrijpen. Toch is van je fouten afkomen niet altijd eenvoudig. Een verslaving als roken of drinken opgeven kan veel energie kosten en daar is vaak hulp bij nodig. Ook het terugbrengen van je overgewicht gaat vaak niet in je eentje. Hulp vragen is heel gewoon maar wat soms ook wil helpen is je gedrag in het teken zeten van het tot zegen zijn voor een ander, dan loop je wat harder, eet je wat minder, rook je niet waar anderen bij zijn en blijf je bij voorkeur nuchter. De keuze tussen veiligheid en winst wordt ook eenvoudiger als je je keuzes maakt op basis van het tot zegen willen zijn. Ook hier geldt weer dat er geen regels zijn die je tegen houden, dat angst voor straf je gedrag je gedrag niet hoeft te bepalen maar dat de geest van het goede de richting mag aanwijzen en dat daardoor het leven een stuk vrolijker wordt. Vervloekt zijn dan alleen nog degenen die van je zwakheden willen profiteren en daar geld uit willen slaan. Er staan heel wat vervloekingen in het gedeelte dat we vandaag lezen. Dank zij de moderne wetenschap weten we inmiddels dat veel van de epidemieën die hier genoemd zijn inderdaad voorkomen kunnen worden als we maar een beetje op elkaar letten.
We moeten onze omgeving schoon houden, hygiëne bedrijven en daar onze kinderen in opvoeden en onhygiënische toestanden bestrijden. We doen dat niet alleen voor onszelf maar voor iedereen. Het merkwaardige is dat we de mensen die we het schoonmaken als baan hebben aangeboden daar niet voor willen betalen. De vuilnisophalers bij de gemeenten, de schoonmakers van treinen en stations, de schoonmakers van straten en pleinen, de schoonmakers van voetbalstadions, van vakantiebungalows, van kantoren en fabrieken, zij allen zorgen er met vereende krachten voor dat we in een gezond leefklimaat blijven vertoeven. De staking bij de spoorwegen van enige jaren geleden liet ons dat nog eens duidelijk zien en ruiken. Toch behoren deze belangrijke gezondheidswerkers tot de laagst betaalden in de samenleving. Wie de vervloekingen uit het gedeelte van Deuteronomium op zich laat inwerken weet dat ze bij de hoogst betaalden zouden moeten horen. Er wordt in de vertaling gesproken over Wetten en verordeningen maar dat is een gebrekkige vertaling. Wie zich aan Wetten en verordeningen houdt laat de samenleving voortbestaan zoals die was en is, in het Hebreeuws staat er “Torah” de regels voor de menselijke samenleving, wie die volgt komt in beweging en blijft in beweging net zolang tot elke mens tot zijn recht komt en de aarde zo mooi is geworden dat God zelf zijn tenten op deze aarde zal willen spannen. Aan het werk dus.