Leviticus 19:13-25
We kennen natuurlijk het begrip “de tien geboden”. Daar wordt meestal aan gedacht als we het hebben over de Wetten van Mozes. De Wet van de Woestijn waar we het hier zo vaak over hebben. Maar in de eerste vijf boeken van de Bijbel, voor de Joden de Tora, staan wel 613 voorschriften, bepalingen uit het verbond dat God met het volk had gesloten. Vandaag lezen we er weer een paar. Al die voorschriften zijn eigenlijk uitwerkingen van het grote gebod “Heb God lief boven alles en je naaste als jezelf.” Daarom moet je niet stelen, niet liegen en je naaste niet oplichten. Je moet niet zweren als het een leugen betreft. God voor je karretje spannen is wel het laatste wat je moet doen. Iemand beroven en afpersen kan natuurlijk ook niet. Het zijn regels die bij ons zelfs niet genoemd hoeven te worden en die zo ingegroeid zijn in onze samenleving dat ze bijna vanzelf spreken.
Maar toch staan ze nauwkeurig beschreven in onze strafwet en bij overtreding kun je een forse straf oplopen. Kennelijk is het nodig en lokt ook ons streven naar meer en mooier overtredingen van deze regels uit. Dat geldt ook voor de regel over de dagloner, al past die in ons systeem van maand en weeklonen niet meer letterlijk. Maar dat iemand in loondienst wekelijks of maandelijks loon mag ontvangen spreekt weer vanzelf, al gebeurt het niet altijd en is het loon soms fors lager dan afgesproken. Een Arbeidsinspectie is er voor om toezicht te houden en, hoe oud het boek van Leviticus ook is, ze moeten nog regelmatig bekeuringen uitdelen. Pesten mag dus ook niet, een dove vervloeken en een blinde laten vallen zijn duidelijke voorbeelden. Maar rechtspreken moet gebeuren zonder aanziens des persoons zoals dat zo deftig heet.
Het opstoken van mensen tegen iemand kan ook in onze dagen nog wel eens gevaarlijk zijn. Ongefundeerde beschuldigingen kunnen mensen er toe overhalen om geweld tegen iemand te gebruiken. De zucht naar sensatie in sommige nieuwsmedia lokt ook dreigmail en bedreigingen uit. Het is de lasterpraat die je niet moet doen. Als je iets tegen iemand hebt ga dan praten in plaats van geweld te gebruiken. Die regel is zo oud als de Bijbel zouden we bijna kunnen zeggen, maar kijk en luister eens om je heen en je zult beseffen dat het gebod, zoals dat heet, op grote borden als een campagne tegen zinloos geweld nog best dienst kan doen. Het gedeelte van vandaag sluit dan ook af met een samenvatting : Heb je naaste lief als jezelf. En denk nu niet dat je een van deze regels kunt laten vallen omdat je baas dat van je vraagt, of omdat het zo hoort in de groep waar je bij wil horen. Er is maar één baas staat er en dat is God en er is maar één groep waar je bij wil horen en dat is zijn Koninkrijk. Van dat Koninkrijk zijn dit de spelregels.