Spreuken 10:12-22
Vandaag lezen we uit het boek Spreuken een aantal tegenstellingen. Het goede gaat nog meer schijnen als het kwade er tegenover wordt gezet zo lijkt dit Bijbelgedeelte te zeggen. Het goede lijkt er soms wel wat erg door voor de hand te liggen. Alsof een amateurdichter een aantal open deuren aan het open trappen is geweest. Alsof een beginnend spreker alle cliche’s uit het spreekwoordenboek heeft overgeschreven om zijn toespraak een beetje lengte mee te geven. Maar als je dat er in leest dan lees je toch het verkeerde. Want niet zo maar zijn goed en kwaad naast elkaar gezet. Het goede is hier ook niet het beste zoals gemeten met ons mensenverstand. Het goede is hier pas goed als het de Wet van de God van Israël volgt. Gaat het om Liefde, de liefde voor de naaste als de liefde boven alles voor God, of gaat het om eigenliefde of gemakzucht. En eigenliefde en gemakzucht zijn zo vaak hetzelfde.
Als je nauwkeurig leest waar de stellingen die we vandaag lezen over gaan zul je zien dat het eigenlijk allemaal neerkomt op het oplossen van problemen tussen mensen. Je kunt bij wrijvingen natuurlijk gelijk een grote mond opzetten, zeggen waar het op staat en wat je ergert maar of je daar nu problemen met oplost is de vraag, meestal zul je problemen verergeren of zelfs nieuwe problemen oproepen. Wie zijn tong in toom houdt is dus verstandig. Probeer eerst een bondgenootschap met de ander te sluiten. Samen problemen oplossen die zich voordoen maakt de oplossingen sterker en het draagvlak groter. Als je werkelijk probeert ook de ander te laten profiteren van het oplossen van de ergernissen die jij voelt zul je merken dat die ander daar graag op in gaat en je er dus rijker vandaan komt. Dat is dus de liefde, zoals Paulus in zijn grote gedicht over de liefde zegt: zij zoekt zichzelve niet. Als je op deze manier de spreuken uit het gedeelte van vandaag nog eens leest zul je merken dat ze langzaam tot zeer wijze raadgevingen worden, ze zijn dan ook de Bijbelse Wijsheid.
Blijft over het laatste vers. Alleen de zegen van God maakt rijk, zwoegen voegt daar niets aan toe. Het herinnert er ons aan dat we alles van God ontvangen. Ook het vermogen onnodige conflicten te vermijden en problemen tussen mensen op te lossen. Uiteindelijk is het gebod van de liefde, God liefhebben boven alles door je naaste lief te hebben als jezelf, van God afkomstig. Het werd niet voor niets in de woestijn aan het volk Israël gegeven. Want als je werkelijk in een woestijn samen wil overleven dat zul je bereid moeten zijn alles voor de ander over te hebben en alles wat je zelf hebt te delen met de ander. Samen overleven betekent dat je eerst zorgt dat de ander overleefd. We mogen dan zeggen dat God het voor ons voor elkaar krijgt, want als je zo handelt handel je in de Geest van God en laat je je sturen door de Geest van God. Als je daar helemaal op gericht bent dan zul je merken dat het helemaal niet zwaar of moeilijk is. Maar om het vol te houden? Gelukkig mogen we er elke dag weer opnieuw mee beginnen, ook vandaag weer.