1 Samuel 7:2-17
Het is maar goed dat de Bijbel geen geschiedenisboek is waar historische feiten uit de doeken worden gedaan want dan zou het verhaal van vandaag toch meer vragen oproepen dan antwoorden geven. We waren in het verhaal zover dat we Samuël hadden leren kennen als klein jongetje dat grote indruk gemaakt had op het volk toen hij in opleiding was in Silo waar de Tent der Ontmoeting was neergezet nadat het volk uit de woestijn het beloofde land was binnengetrokken. Centraal in die Tent stond de Ark van het Verbond die door de Filistijnen was buitgemaakt nadat het leger bij Eben Haëzer vergeefs had geprobeerd die Ark als geheim wapen in te zetten om alsnog de oorlog te winnen. Uiteindelijk was de Ark teruggestuurd en geplaatst in een schuur bij Kirjat Jearim. In het verhaal dat we vandaag lezen lijkt het er op dat er een vervolg is.
Er zijn twintig jaar voorbijgegaan. Samuël is een volwassen man geworden en is in Rama gaan wonen. De invloed van de dienst aan de God van Israël is kennelijk tot een minimum teruggebracht. De Tent der Ontmoeting speelt al helemaal geen rol meer en heiligdommen zijn er overal maar die zijn gewijd aan Astarte en Baäl de Kanaänitische vruchtbaarheidsgoden. De Filistijnen komen elke jaar zoals gebruikelijk nog de oogst stelen. Nu waren er tot dan steeds Rechters geweest die het gericht over de plunderingen hadden voltrokken en met behulp van de God van Israël de Filistijnen het plunderen voor een aantal jaren hadden afgeleerd. In het verhaal van vandaag wordt Samuël als Rechter geroepen te Israël. Hij begint in Mispa met een grote volksvergadering en jawel, de dienst aan Astarte en Baäl moet om te beginnen worden afgezworen. Tot na de ballingschap zou die vruchtbaarheidsgodsdienst in Israël de kop opsteken en tot ellende leiden.
Nog terwijl de volksvergadering aan de gang is komen de Filistijnen om Israël onder de duim te houden. Het volk is aan het vasten en plengt water op de grond, volgens sommigen als een soort doop om het oude leven van afgoderij af te leggen. Het dondert en het bliksemt vervolgens zodat de Filistijnen in verwarring raken en de Israëlieten hun leger in stelling kunnen brengen. Dat leger achtervolgt de Filistijnen tot aan de grens. Op dezelfde plaats waar zij eerst de Ark kwijtraakten wordt nu de overwinning gevierd. Tot hiertoe heeft de Heer ons geleid. Als je Eben Haezer tegenwoordig leest op een kerkgebouw of bij een vereniging mag je er gerust bij denken:”en geen stap verder”. Want helaas de kern van het verhaal is veel mensen van vandaag ontgaan. De kern zijn de richtlijnen die Samuël aan het volk had gegeven. En de kern van de godsdienst van Israël is het delen, heb uw naaste lief als uzelf. Als iedereen streeft naar het zo rijk mogelijk worden en iedereen zelf verantwoordelijk is dan groeit er nooit een sterk samenleving die bestand is tegen berovingen door vreemde mogendheden of bankdirecteuren. Dat was toen zo en dat is nog steeds zo. Gelukkig dat we elke dag weer mogen gaan leven volgens die richtlijnen, heb uw naaste lief als uzelf, ook vandaag dus weer.