Dat leiders hun macht misbruiken

Matteüs 20:17-34
 
Het contrast tussen wat we vandaag lezen uit de Nieuwe Bijbelvertaling en wat we zien op de derde dinsdag in september, had niet groter kunnen zijn. Niet de mensen waarvoor de machtigen in ons land zouden moeten zorgen staan op die dag centraal maar de machtigen zelf. Pracht en praal bepalen het beeld. Zwervers, verslaafden, patienten uit verpleeghuizen, gehandicapten, vluchtelingen, jongeren met veel problemen, slachtoffers van geweld en misdrijven, zie je bij de presentatie van een nieuwe begroting niet. Zij paraderen niet op het Binnenhof om te laten zien waar het om gaat. Ook het woord van Jezus van Nazareth dat heersers hun volk onderdrukken en leiders hun macht misbruiken klinkt niet terug in de troonrede. Er wordt nog wel eens gezeurd over de zogenaamde bede die wel of niet in de troonrede zou moeten. Het besef van volksvertegenwoordigers en regeerders dat het dienen van de zwaksten en de armsten in de samenleving op de allereerste plaats zou moeten staan zou vooraan in de troonrede moeten staan.

En denk daarbij niet alleen aan de zwaksten in eigen land maar ook aan de hongerigen, de slachtoffers van geweld en uitbuiting in de rest van de wereld. Het is immers dag van de verantwoording hoe het geld dat we met z’n allen verdienen in dit land wordt verdeeld over iedereen zodat iedereen ook werkelijk deel kan hebben aan de rijkdom van ons land. Duidelijk is dat het delen met de allerarmsten in de hele wereld en het eerlijk handeldrijven daar ook bij hoort. Een dag van democratie, wat prinsjesdag toch eigenlijk is, zou toch niet moeten laten zien hoe mooi soldaten er uit kunnen zien, maar hoe goed we voor verpleegkundigen en onderwijskrachten willen zorgen. Wie echt de eersten onder ons zijn, de belangrijksten voor ieder van ons, zijn zij die willen dienen, dag en nacht en soms met gevaar voor eigen leven. Wat er op de derde dinsdag in september gebeurt in Den Haag is misschien mooi om naar te kijken, maar heeft geen enkele betekenis, het is klatergoud en leeg theater.

Beter zou het zijn de bovenstaande passage uit de Bijbel voor te lezen, want daar gaat het over macht en de reactie van de machthebbers op hen die macht onderuit willen halen. Jezus van Nazareth zelf wees alle macht af. Regelmatig werd hem de titel van Koning aangeboden. Maar hij had heel goed in de gaten dat als je macht afwijst en voor de zwakken in de samenleving gaat zorgen je daarbij ook de machthebbers buitenspel zet. Liefde en zorg komen immers niet uit Den Haag maar van mensen in je directe omgeving. Machthebbers plegen zich daartegen te verzetten, daarom ook allemaal regels voor mensen die al dan niet betaald zorgen voor een ander. Jezus van Nazareth zou uiteindelijk ter dood worden gebracht net zoals veel van zijn volgelingen. Maar zijn optreden bleef door de dood heen, vandaag kunnen wij het verder dragen.
 
 De eerste stad die van het volk Israel werd toen ze uit de woestijn het beloofde land introkken was Jericho. Het verhaal van de inname van die stad is overbekend. Het volk trok er zeven maal zwijgend om heen en toen het na de zevende maal de tromptetten liet klinken en een groot gejuich aanhief storten de muren van de stad ineen. Geweldloos werd de stad ingenomen. Jeruzalem was de stad van Koning David, die had de vrede in Israel gebracht, na veel oorlog en strijd overigens, en was de grote koning van Israel geworden. Na hem had zijn zoon Salomo de Tempel gebouwd waar de Wet werd bewaard. Jezus van Nazareth nu gaat in dit verhaal van Jericho naar Jeruzalem. Dat staat er niet zomaar. Die weg is een Koninklijke weg. Zo ga je als je het gehele land Kanaän in bezit wilt nemen en daar je rijk wil vestigen.

Jezus van Nazareth gaat met een hele menigte die weg van de intocht in het beloofde land naar de stad waar de Wet van heb Uw naaste lief als Uzelf wordt bewaard. En ondanks die menigte die hem omringt hoort hij de blinden langs de kant van de weg. Omdat ze zo belangrijk zijn zijn het er in het verhaal van Matteüs twee. Door het horen van die blinden dwars door de menigte heen kunnen ook onze ogen geopend worden voor de zwaksten in de samenleving. Kunnen ook wij de hulp op maat voorop zetten en betalen door een eerlijk delen tussen de allerrijksten in ons land en de mensen die hulp het meest nodig hebben.

Hier, in het verhaal van Matteüs, is dus niet een Koning die een mooi pak aantrekt. Een gebedsgenezer op een groot podium met een koor en orkest achter zich om de genezingen met passende muziek te begeleiden. Gewoon langs de kant van de weg, op weg van Jericho naar Jeruzalem, reageren op geschreeuw dat de aandacht trekt. Terloops vindt er een genezing plaats. Als we Jezus van Nazareth willen volgen dan hoort onze aandacht dus niet bij de grote podia, de glitter en het klatergoud, maar naar de kant van de weg waar de mensen zitten die alleen nog irritant kunnen schreeuwen. En die mensen zijn er ook vandaag nog volop. Laten we medelijden met ze hebben.