Spreuken 29:10-18
10 Moordenaars haten een mens die onberispelijk leeft, oprechten respecteren zijn leven. 11 Een dwaas geeft uiting aan al zijn gevoelens, een wijze houdt ze in toom. 12 Als een heerser toegeeft aan bedrog, wordt ieder die hem dient een goddeloze. 13 Een arme en een onderdrukker hebben dit gemeen: de HEER gaf hun beiden het licht in de ogen. 14 Een koning die armen eerlijk berecht, zal nooit zijn troon zien wankelen. 15 Berispingen en stokslagen zorgen voor wijsheid, een kind dat niet wordt opgevoed, maakt zijn moeder te schande. 16 Als goddelozen aan de macht zijn, neemt de misdaad toe, maar eens zullen de rechtvaardigen getuige zijn van hun val. 17 Tuchtig je zoon, en je hebt geen zorgen over hem, hij zal je vreugde geven. 18 Zonder profetie vervalt het volk tot bandeloosheid, wie de wet in acht neemt is gelukkig. (NBV21)
Soms vraag je je af hoe het zou komen dat de Bijbel zo actueel is. De Bijbel is zo oud dat ze toch niet konden voorspellen wat er vanmorgen in de krant stond. Zinloos geweld noemen we de moord op mensen die een ruzie willen sussen of tussenbeide komen als geweld uit de hand dreigt te raken. Spreuken begint met deze mensen oprechten te noemen, elders heten ze ook wel rechtvaardigen. In de eeuwenoude traditie zijn het de mensen die de wereld overeind houden. Wellicht dat het zinloze geweld afneemt als meer mensen dit vers uit Spreuken ter harte nemen en er tussen komen als geweld uit de hand dreigt te lopen. Het zou de norm moeten zijn.
En dan die dwaas die uiting geeft aan al zijn gevoelens en de wijze die zijn gevoelens in toom houdt. Let wel de wijze mag gerust, of soms zelfs wel, gevoelens tonen, maar dat zal ergens toe moeten leiden. De dwaas die alleen maar de eigen gevoelens toont bereikt niks en daar gaat het ook niet om. Het gaat om het uiten en zelfs als het niet oplucht is het uiten het enige doel. Op de sociale media worden die dwazen tegenwoordig trollen genoemd. Als ze mensen bedreigen worden ze opgespoord en voor de rechter gedaagd. Helaas maken ze het politici vaak onmogelijk hun problemen op te lossen en bereiken ze het tegendeel van wat ze zeggen te willen.
En dan de armen en hun onderdrukkers. Beiden hebben het licht in hun ogen niet verdient maar gekregen. Verschil is er niet. De een heeft niet meer de best gedaan als de ander. Dat eerlijk berechten van de armen betekent dat de armen net zo behandeld worden als de rijken. In de rechtspraak lijkt het daar niet op. Blindelings volgen rechters de landsadvocaat en als de staat per ongeluk verliest dat wordt er zo lang hoger beroep ingesteld dat uiteindelijk een rechter wordt gevonden die zwicht voor het verbale geweld van de landsadvocaat. Wie Spreuken vertaalt naar onze huidige tijd leest ineens de reden waarom mensen vervreemd zijn van de politiek en waarom de traditionele machthebbers het gaan verliezen. Rechtvaardig zijn, de naaste lief te hebben, dat zijn de normen waar we samen voor moeten opkomen.