Psalm 70
1 Voor de koorleider. Van David, een dringend gebed. 2 God, breng mij uitkomst, HEER, kom mij haastig te hulp. 3 Dat beschaamd en vernederd worden wie mij naar het leven staan, met schande terugwijken wie mijn ongeluk zoeken, 4 beschaamd zich omkeren wie de spot met mij drijven. 5 Wie bij U hun geluk zoeken zullen lachen en vrolijk zijn, wie van U hun redding verwachten zullen steeds weer zeggen: ‘God is groot!’ 6 Ik ben arm en zwak, God, kom haastig, U bent mijn helper, mijn bevrijder, HEER, wacht niet langer. (NBV21)
Vandaag zingen we een klein psalmpje mee. Het opschrift boven de Psalmtekst komt ook voor in Psalm 38 en de rest van de Psalm is bijna geheel te vinden in Psalm 40. Zo’n opschrift geeft over het algemeen aan wat voor soort lied het is, maar in dit geval zijn de vertalers het er niet over eens wat er nu eigenlijk boven de Psalm staat. De Nieuwe Bijbelvertaling heeft er voor gekozen het opschrift niet letterlijk te vertalen maar weer te geven wat voor soort Psalm het eigenlijk is. En dat is inderdaad een dringend gebed. Maar er wordt in het opschrift het Hebreeuwse woord Zakar gebruikt en dat betekent gedenken. Daarom zijn er geleerden die denken dat de Psalm in de Tempel gezongen werd als het zogenaamde gedenkoffer werd gebracht, een offer dat zowel in het boek Numeri als in het boek Leviticus wordt beschreven.
Zo’n gedenkoffer was een eenvoudig offer van meel en olie waarvan een brood werd gebakken dat door de Priester werd gegeten. Dat offer herinnert aan de Uittocht uit Egypte maar ook aan dat je alles in het leven bereid moet zijn om te delen. En alles willen delen in het leven is bespottelijk. Het is daarom geen wonder dat in het centrum van de Psalm gebeden wordt om beschaamd te doen omkeren wie de spot drijven met hen die inderdaad willen delen. Daarvoor is bij tijd en wijle inderdaad een indringend gebed nodig zoals er nu boven de Psalm staat. Jezus van Nazareth zou dat delen van brood en wijn zelfs in verband brengen met het delen van zijn lichaam en bloed en ook daar een gedenkmaal van maken dat we nu kennen als het avondmaal. Voor velen herinnert ook dat aan een bespottelijk gebeuren: een kruisdood als het meest heilige en inspirerende in de geschiedenis ervaren. Je moet je soms echt voor ogen houden dat wie bij de God van Israël hun geluk zoeken lachen en vrolijk zullen zijn.
Als je wilt delen met de minsten op de aarde en je laat de beelden toe van de hongerigen en de naakten dan vergaat je het lachen. Als je de gemartelden om hun geweten ziet waarover Amnesty International schrijft, als je de misbruikte kinderen ziet in een land als Thailand, de gestoorde kindsoldaten uit Afrika, de verwoeste kinderziekenhuizen in Oekraïne, dan valt er niet meer vrolijk te zijn. Toch mogen wij helpen hun lot te verlichten, mogen wij onze rijke samenleving inzetten om te delen met hen die geen enkele samenleving meer kennen, alleen nog chaos en verwoesting. Dan ervaren we ook hoe zwak we eigenlijk zijn. Hoe gevangen we zitten in de materiële verworvenheden van onze eigen samenleving. Hoezeer we bevrijding nodig hebben van het streven naar altijd meer en nog meer. Dan is een gebed om een helper, een bevrijder zeer op zijn plaats. Daarom zingen we deze Psalm vandaag, om vervolgens met nieuwe kracht weer aan het werk te kunnen in het Koninkrijk van onze God.