Kolossenzen 2:16-3:4
16 Laat niemand u iets voorschrijven op het gebied van eten en drinken of het vieren van feestdagen, nieuwemaan en sabbat. 17 Dit alles is slechts een schaduw van wat komt-de werkelijkheid is Christus. 18 Laat u niet veroordelen door mensen die opgaan in zelfvernedering en engelenverering, zich verdiepen in visioenen of zich laten voorstaan op eigen bedenksels. 19 Zulke mensen richten zich niet naar het hoofd, van waaruit God het hele lichaam, door gewrichtsbanden en pezen ondersteund en bijeengehouden, doet groeien. 20 Als u met Christus dood bent voor de machten van de wereld, waarom laat u zich dan geboden opleggen alsof u nog in de wereld leeft? 21 ‘Raak dit niet aan, proef dat niet, blijf daarvan af’ 22 het zijn menselijke voorschriften en principes over zaken die door het gebruik vergaan. 23 Dat moet allemaal voor wijsheid doorgaan, maar het is zelfbedachte godsdienst, zelfvernedering en verachting van het lichaam; het heeft geen enkele waarde en dient alleen maar tot eigen bevrediging. 1 Als u nu met Christus uit de dood bent opgewekt, streef dan naar wat boven is, waar Christus zit aan de rechterhand van God. 2 Richt u op wat boven is, niet op wat op aarde is. 3 U bent immers gestorven, en uw leven ligt met Christus verborgen in God. 4 En wanneer Christus, uw leven, verschijnt, zult ook u, samen met hem, in luister verschijnen. (NBV)
Het woord “spiritualiteit” komt niet in de Bijbel voor. De Bijbel heeft het over de Geest en zowel in het Hebreeuws als in het Grieks is daar een helder woord voor dat levensadem betekent. De vraag is dus niet hoe jouw spiritualiteit er uit ziet, maar wat is jouw levensadem. Wat adem je in en wat brengt jouw adem jou tot spreken. Want juist door je adem spreek je, in woorden en in daden. Toch zijn er heel veel mensen die menen naast hun spreken en handelen er een aparte vorm van godsdienst, religie, op na te moeten houden. In onze dagen is er een grote verscheidenheid. De engelenverering waarover aan de gemeente in Kolosse wordt gesproken kennen we ook in onze dagen, dominees weten er aardige boeken over te schrijven om die verering gestalte te geven en in sommige kringen worden feestdagen van engelen gevierd. Ook zelfvernedering, spreken over visioenen die mensen ontvangen of eigen bedenksels zijn reden voor aparte religies. Er is zelfs een stroming ontstaan uit een science fiction boek.
Er is bij dit Bijbelgedeelte nog wel eens sterk gewezen op de tegenstelling tussen het “aardse” en het “hogere”. In Kolosse moet men zich niet bezig houden met het aardse maar met wat boven is wordt hen geschreven. Dat aardse kennen we, dat is onze concrete werkelijkheid, de wereld waarin we leven en die beheerst wordt door geweld, gelijk en hebzucht. Er wordt ons dan voorgehouden dat we dat hogere niet kennen. Dat ligt achter de wolken, dat is waar God woont en die is zelfs in de ruimte bij de sterren niet te vinden. Maar dat kan nooit aan de gemeente in Kolosse geschreven zijn. Allereerst wordt er geschreven dat de gelovigen bevrijdt zijn van de machten in de wereld. Voor de gelovigen in de dagen toen deze brief geschreven werd waren dat niet alleen de Keizer in Rome en zijn vertegenwoordigers, maar ook onzichtbare machten aan wie je moest offeren of waartegen je je moest beschermen met amuletten. De zogenaamde “geestelijke” wereld die ons nog al eens wordt voorgehouden als tegenstelling met de concrete wereld viel voor de gelovigen in Kolosse volstrekt met elkaar samen.
In Kolosse had zich een andere werkelijkheid voorgedaan. De werkelijkheid van Liefde en de vrijheid die dat met zich meebracht. Dat was de werkelijkheid van de Christus, de bevrijder, en de werkelijkheid van zijn Vader. Ze hadden een weggelopen slaaf niet ter dood gebracht zoals de wereld dat wilde maar opgenomen in hun gemeenschap zoals ze dat van Christus hadden geleerd. Dat was een breuk met het denken in wetten en regels die ongekend was. De manier van denken in wetten en regels was ook onder Farizeeën en Judeeërs gewoon geworden. Aan de gemeente in Kolosse wordt dan ook allereerst geschreven dat men in vrijheid met de richtlijnen voor de menselijke samenleving moest omgaan en zich niet moest laten oordelen zoals in het Romeinse Recht geoordeeld werd. De liefde voor mensen gaat boven de liefde voor regels. Ook in onze dagen brengt het gelovigen tot een radicaal andere houding in de wereld dan de wereld van ons verwacht. Mensen die zonder papieren in ons land aan het zwerven zijn gezet omdat ze volgens de regels moesten verdwijnen worden opgevangen en krijgen een nieuwe plaats in onze samenleving. Gelovigen die de Liefde voor de naaste voorop stellen zijn spreekbuis geworden voor de mensen die op deze manier monddood, uitgeprocedeerd, zijn gemaakt. Die Liefde is het hogere, is het hoogste, daarin te leven is pas leven, al het andere is de dood.