1 Timoteüs 2:8-15
8 Ik wil dat bij iedere samenkomst de mannen met geheven handen bidden, vol toewijding, zonder wrok of onenigheid. 9 ¶ Ook wil ik dat de vrouwen zich waardig, sober en ingetogen kleden. Ze moeten niet opvallen door een opzichtige haardracht, dure kleding, goud of parels,10 maar door goede daden, zoals gepast is voor vrouwen die zeggen dat ze God vereren.11 Een vrouw dient zich gehoorzaam en bescheiden te laten onderwijzen; 12 ik sta haar dus niet toe dat ze zelf onderwijst of gezag over mannen heeft; ze moet bescheiden zijn. 13 Want Adam werd als eerste geschapen, pas daarna Eva. 14 En niet Adam werd misleid, maar de vrouw; zij overtrad Gods gebod.15 Ze zal worden gered doordat ze kinderen baart, als ze tenminste volhardt in het geloof, de liefde en een heilige, ingetogen levenswijze. (NBV)
Een klein stukje uit de Bijbel die met grote chocoladeletters in het geheugen van gelovigen en ongelovigen staan gegrift. Er zijn hele kerkgenootschappen die weinig meer kunnen uitbrengen dan het voortdurend herhalen van deze paar verzen uit de brief aan Timoteüs. Het is zelfs zo ver gegaan dat vrouwen gebroken hebben met het Christendom mede vanwege dit stukje uit de Bijbel Of dat terecht is moeten we zorgvuldig nagaan. Het is aardig om te beseffen dat de Bijbel haar eigen tegenspraak oproept. In het stuk dat we de tien geboden noemen en dat beschouwd werd als de grondwet voor het volk Israël staat de niet mis te verstane regel “Gij zult niet doden”. Vervolgens staat in diezelfde geschiedenis dat hele volken tot de laatste persoon moeten worden uitgeroeid. De Bijbel roept haar eigen tegenspraak op. Dat geldt zeker voor het spreken over vrouwen. Aan het begin van allerlei belangrijke bevrijdingsverhalen staan vrouwen. In dit gedeelte wordt het verhaal van het eten van de verboden vruchten eenzijdig aan Eva toegedicht. Vergeten wordt dat de belofte dat haar nakomeling de kop van de slang zal vermorzelen ook eenzijdig aan een vrouw werd gegeven. Zij staat in de Bijbel voorop als het gaat om de bevrijding van de zonde.
Maar de Bijbel is door mannen geschreven en mannen hebben maar één ding in gedachten, lust, het bevredigen van eigen lustgevoelens met behulp van anderen. Concurrentie tussen mannen om macht te kunnen uitoefenen wordt beschreven als een wedstrijd rond de vraag wie het grootste geslachtsdeel heeft. Een discussie tussen mannen om gelijk te krijgen wordt graag vergeleken in een wedstrijd ver pissen. Als je bij de aanbieding van een product een vrouw aanbiedt, meestal alleen maar een foto, dan vinden mannen dat product vaak bij voorbaat al beter en aantrekkelijker. De reclame maakt op ruime schaal gebruik van die manneneigenschap en verzet er tegen wordt afgedaan als een verouderd religieus fanatisme. We kunnen niet ontkennen dat het overgrote deel van de Bijbel is geschreven. We kunnen ook niet ontkennen dat de typisch mannelijke opvatting dat mannen altijd gelijk hebben in de Bijbel doorklinkt. En als je God ziet als de onderwijzer die de hele Bijbel heeft gedicteerd dan zet je God automatisch aan de kant van de mannelijke superioriteit. Dat die bevrijdingsverhalen steeds met vrouwen beginnen is dan alleen maar lastig. Miriam die Mozes het leven redt is een ongehoorzaam zusje. Ruth die de grootmoeder van David werd is een buitenlandse met een dubieuze reputatie. En Hulda de profetes woonde maar toevallig het dichtste bij om mannen van raad te voorzien.
Op het eerste gezicht is wat er hier in de eerste brief aan Timoteüs als opvatting van Paulus wordt geschreven over vrouwen in strijd met wat we kennen uit een van de oudste brieven van Paulus zelf, de brief aan de Galaten. Daar schrijft Paulus dat binnen de Christelijke gemeente het onderscheid tussen mannen en vrouwen verdwenen is. Wat Paulus in andere brieven de vrouwen aanraadt schrijft hij ook voor aan mannen. Probleem blijft die mannelijke benadering van vrouwen als lustobjecten, als brengsters van macht. En daar heeft deze schrijver misschien een punt. Het zijn niet alleen mannen die vrouwen als lustobject zien, er zijn vrouwen die graag aan dat mannelijke verlangen voldoen. Het gaat er dan niet op vrouwen zelf de bescherming tegen ongeremde mannenmacht op te dragen, vrouwen moet zelf ook de vrijheid hebben er voor te kiezen hoe ze er uit willen zien. Maar als het verschil tussen mannen en vrouwen weggevallen is dan moet er toch ook open en eerlijk over gesproken kunnen worden. Dan verdwijnt ook de irritatie bij mannen dat vrouwen hen wel even willen opleggen hoe zich te gedragen. Ook dat wordt vervangen door een open en eerlijk gesprek over gelijkheid en gelijkwaardigheid, over lust en macht en over respect voor elkaar. Mannen vooral, maar ook vrouwen dienen daarbij bescheiden te zijn, dus goed te luisteren naar de ander voor zelf in de verdediging te schieten.