Nehemia 9:33-37
Hoe vaak komen we dat vandaag de dag nog tegen. Het is de bron van burocratie. Eigen afdeling, eigen taak, hoogst gespecialiseerd, met een autoritaire chef en het koninkrijk binnen de ambtelijke organisatie is geboren. Ook binnen grote bedrijven komt het voor. En bedrijven zelf kunnen ook als koninkrijk functioneren, boven elke wet en regel verheven. Denk maar eens aan de bouwfraude waarin een hele sector gewoon de wet aan haar laars lapte en stiekum zorgde dat burgers veel te veel moesten betalen voor het werk dat op hun kosten werd uitgevoerd. Nu staan er weer een aantal functionarissen uit de pensioenfondsenwereld terecht die ook hetzelfde deden. Ook afvalbedrijven hebben jarenlang als autonome koninkrijkjes binnen onze samenleving kunnen functioneren. Daar waar macht niet wordt gecontroleerd ontstaan koninkrijkjes die boven en buiten wet en regel kunnen blijven functioneren. Het gewone volk is er ook vandaag de dag het slachtoffer van. TV programma’s als Radar en Kassa tonen ons regelmatig de voorbeelden. En een rijke uitgeefster stoot wekelijks op TV haar neus bij het doordringen in de Koninkrijkjes om recht voor de armen te krijgen. Het was zo in de dagen van Nehemia, het is zo in onze dagen. Alleen het erkennen dat die koninkrijkjes die zonder controle van buitenaf kunnen blijven bestaan slecht zijn en opgeheven moeten worden kan de burgers beschermen tegen ongecontroleerde macht. Publieke verantwoording en controle is het enige dat werkt. De maat van de Bijbel is het effect voor de minsten, voor de zwaksten, worden die er minder van, worden die benadeeld dan deugt het al niet. In onze parlementaire democratie zullen politieke partijen andere maatstaven aanleggen, maar hun controle wordt er niet minder noodzakelijk en niet minder waardevol van. Door de burgers zijn immers alleen de gemeenteraden, de provinciale staten en de kamers van het parlement via geheime en open verkiezingen te controleren en bij te sturen. Zelfs de rechterlijke macht lijkt door te krijgen dat open rechtspraak kan helpen fouten bij de rechtspraak tegen te gaan. Er komen meer faciliteiten voor radio en tv, hopelijk ook voor de geschreven pers, en er komt meer uitleg over de vonissen die worden geveld. Daarmee wordt ook de noodzakelijke publieke verantwoording versterkt. Die verantwoording staat wel in de wet maar omdat publiek en pers nauwelijks toegang hebben tot de rechtspraak, fysiek maar ook door de gebruikte taal, is de letter over de openbare rechtspraak bijna een dode letter geworden. Als het gaat om het afbreken van die niet bedoelde koninkrijkjes kiezen we voor het leven, het leven van de openbaar gecontroleerde democratie die ten dienste staat van de minsten in de samenleving. Daarvoor moeten we aan het werk.