Spreuken 13:13-25
Vandaag een stukje uit het boek Spreuken waarvan één vers nog niet zo lang geleden de nodige stof deed opwaaien. Er zijn mensen die elke zin uit de Bijbel letterlijk willen toepassen, zelfs buiten het verhaal waarin die zin ons wordt verteld. Dat gold ook voor de zin uit het gedeelte van vandaag waar over een stok en tuchtiging wordt gesproken. Oppervlakkig gelezen staat daar immers dat je je zoon met een stok moet slaan. Nu dat staat er niet. Je moet je zoon wel bij de les houden, wie wil zijn kinderen niet tot nuttige burgers opvoeden, maar die stok kan dan ook de aanwijsstok zijn waarmee je je zoon attent maakt op belangrijke voorwerpen in je omgeving. Bedenk ook dat de rollen waarop de Bijbel in het Hebreeuws geschreven staat gelezen worden met een stok waaraan een handje zit, een jad. Je zult je zoon een dergelijke stok moeten gunnen, want juist uit de Bijbel kan een kind leren hoe zich als een volwassene te gedragen.
Denk nu niet dat een dergelijke uitleg van een Bijbeltekst een welkom goedpraten van een verderfelijke praktijk is. De Rabijnen stellen dat elke Bijbeltekst op 70 verschillende manier kan worden uitgelegd en dat elk van die manieren de juiste is. Het gaat in het gedeelte dat we vandaag uit het boek Spreuken lezen om het inzicht. Eerst nadenken, dan doen. Eerst luisteren, dan spreken. Het gaat in het leven niet alleen om hebben en houden, zeker niet om meer en nog meer, maar om liefhebben en houden van. Dat gaat niet vanzelf. Daar is studie voor nodig. Daar zijn gesprekken voor nodig. Samen met anderen zul je keuzes moeten formuleren en de voors en tegens afwegen. Nog beter is het de verschillende keuzemogelijkheden te bezien in het licht van de Wet van de liefde, komen er mensen door te kort of maakt het de armen sterker, bevrijdt het mensen van armoede en onderdrukking,
Wie de Bijbel letterlijk wil nemen, van kaft tot kaft, ontkomt er niet aan op zoek te gaan naar het hart van de Bijbel. Volgens Psalm 119 is dat hart van de Bijbel te vinden in de geboden die zich laten samenvatten als heb God lief boven alles en je naaste als jezelf. Die geboden, die richtlijnen voor de menselijke samenleving worden daar bezongen als een licht op je pad. Het is ook een leeslamp een lamp die je over elke Bijbeltekst kan laten schijnen. Zeker als het gaat om het boek Spreuken. In dat boek gaat het om de Wijsheid en het begin van de Wijsheid is het volgen van die geboden. Al het andere is uitwerking van die geboden. En je zoon slaan met een stok kan onder geen omstandigheid betekenen dat je je zoon iets leert van de Liefde van God zoals die door de ene mens aan de andere getoond kan worden. Dat kan wel als je je zoon leert om van tijd tot tijd de Bijbel te lezen, om zich te bekwamen in de Wijshied. Dat laatste mogen we dag in dag uit ook zelf weer doen, elke dag opnieuw, ook vandaag.