Genesis 19:15-29
15 Zodra het licht begon te worden zetten de engelen Lot aan tot spoed: ‘Vlug, ga hier weg met uw vrouw en uw twee dochters, anders komt u om vanwege de misdrijven die in deze stad zijn begaan.’ 16 Toen Lot aarzelde, grepen de mannen hem en zijn vrouw en zijn twee dochters bij de hand, omdat de HEER hem wilde sparen, en ze trokken hem mee de stad uit. Pas buiten de stad bleven ze staan. 17 Toen zei een van hen: ‘Vlucht, uw leven is in gevaar! Kijk niet om en sta nergens in de vallei stil. Vlucht de bergen in, anders komt u om.’ 18 Maar Lot antwoordde: ‘Nee, dat niet, mijn heer! 19 U hebt het beste met uw dienaar voor, u bewijst mij een grote weldaad door mij in leven te laten. Maar ik kan onmogelijk naar de bergen ontkomen, het onheil zou mij inhalen en ik zou alsnog sterven. 20 Dat stadje daar is dichtbij, dat zou ik kunnen halen. Geef mij de kans om daarheen te vluchten, dat zou mijn redding kunnen zijn; het is maar een onbeduidend stadje.’ 21 Hij kreeg ten antwoord: ‘Ook in dit opzicht zal ik u ter wille zijn: het stadje dat u bedoelt zal ik niet wegvagen. 22 Vlucht daarheen en haast u, want tot u daar aangekomen bent kan ik niets doen.’ Zo kreeg die stad de naam Soar. 23 De zon was al opgegaan toen Lot in Soar aankwam. 24 Toen liet de HEER uit de hemel zwavel en vuur neerregenen op Sodom en Gomorra 25 en Hij vernietigde die steden en de hele vallei, met de inwoners van al de steden en met alles wat er op het land groeide. 26 De vrouw van Lot, die achter hem liep, keek om en veranderde in een zuil van zout. 27 ’s Morgens vroeg ging Abraham naar de plaats waar hij bij de HEER had gestaan. 28 Toen hij uitkeek over Sodom en Gomorra en over de hele vallei, zag hij dikke rookwolken van het land opstijgen als uit een smeltoven. 29 Toen God de steden wegvaagde waar Lot had gewoond, liet Hij Lot aan de ondergang ontkomen. Zo hield God, toen Hij de steden in de vallei verwoestte, rekening met Abraham. (NBV21)
Op 8 oktober wordt het ontzet van Alkmaar gevierd, U weet misschien wel dat van “bij Alkmaar begon de Victorie”. Op 3 oktober is de viering van het ontzet van Leiden maar dat gebeurde toch mooi een heel jaar later dan het ontzet van Alkmaar. Het was het begin van de onafhankelijkheid van ons land. Op die dagen moet je eigenlijk ook lezen van de verwoesting van Sodom en Gomorra en de vlucht van Lot naar een onbeduidend stadje. Hebben de twee verhalen met elkaar te maken? Een beetje natuurlijk wel. Op 8 oktober wordt in de Grote Kerk van Alkmaar weer de lezing gehouden over de vrijheid. Dan gaat het jaar in jaar uit over de gewetensvrijheid, de geloofsvrijheid en de vrijheid van meningsuiting. Geen mens zou door enige religie of levensovertuiging ergens toe gedwongen mogen worden. En dat gebeurde wel bijna met de twee vreemdelingen die naar Lot waren gestuurd en die bijna genomen werden door de mannen van de stad om de vruchtbaarheid te beschermen.
Niks geen veroordeling van homoseksualiteit want dat staat niet in dit verhaal. In dit verhaal worden gastvrijheid en dwang tegen over elkaar gezet. Het geweld hoort er in de geschiedenis dan ook maar bij. In Sodom en Gomorra het natuurgeweld, opgravingen bij de Dode Zee hebben de steden later onthuld, in Alkmaar gevechten bij de muur waarvan nog niet zo lang geleden de verse sporen en kanonskogels bij opgravingen boven de aarde kwamen. Niet dat de Alkmaarse Protestanten nu zulke lievertjes waren want de eerste daad na de bevrijding was het uitmoorden van een Rooms Katholiek gehucht vlak bij de stad dat onderdak had verleend aan de Spaanse troepen. Lot vlucht naar een stadje dat sindsdien onbeduidend of Soar heet. Alkmaar kreeg in tegenstelling tot Leiden niks, ontwikkelde haar eigen kaasmarkt en bleef ook een onbeduidend stadje. Aan beide gebeurtenissen kleven de verhalen over recht, rechtvaardigheid en de vrijheid van mensen. Aan het verhaal van Sodom en Gomorra en ook aan het verhaal van gastvrijheid.
Alkmaarders zullen U op 8 oktober welkom heten als U het feest met ze mee wil vieren, ook als U vreemdeling bent een een andere godsdienst belijdt. Want net als in Sodom en Gomorra de eigen bevolking en de eigen godsdienst eerst gaan en delen vreemd is sijpelt ook in onze samenleving het vergif van het eigen volk eerst door. Natuurlijk geen vreemde macht hoeft ons te onderwerpen, verzet tegen een Rooms Katholieke Kerk en een Spaanse Koning die ons een eenvormige godsdienst van bovenaf wilden opleggen en daarvoor mensen op de brandstapel zetten was gerechtvaardigd. Maar dat wil nog niet zeggen dat wij het recht hebben om van bovenaf onze traditionele christelijk/humanistische levensovertuiging op te leggen aan vreemdelingen die een andere godsdienst hebben, een godsdienst die vierhonderd jaar in ons Koninkrijk is getolereerd. De verwoesting van Sodom en Gomorra zal ook weer in ons land moeten plaatsvinden.