Prediker 4:13”“5:8
13 ¶ Beter een wijze jongen die van lage afkomst is dan een oude dwaze koning die zijn oren sluit voor goede raad. 14 Er was een jongen die gevangen zat, maar vrijkwam om een oude koning op te volgen. En dat terwijl hij in diens rijk als een onbeduidend iemand was geboren. 15 Ik zag dat iedereen hem volgde. Al het volk onder de zon liep die jongen achterna die in opstand kwam tegen de oude koning. 16 Er kwam geen einde aan de stoet van zijn bewonderaars. Maar later zal er niemand zijn die nog een goed woord voor hem overheeft. Je ziet, ook dit is niets dan lucht en najagen van wind. 1 ¶ (4:17) Betreed Gods tempel met bescheiden tred. Je kunt er beter heen gaan om te luisteren dan om er het offer van een dwaas te brengen. Zo iemand weet niet eens dat hij een slechte daad verricht. 2 (5:1) Wees niet te haastig met je woorden en doe God niet overijld met heel je hart geloften. Want God is in de hemel en jij bent op aarde, dus moet je spaarzaam met je woorden zijn. 3 (5:2) Drukte leidt tot dromerij en veel praten tot gebazel. 4 ¶ (5:3) Wanneer je God toch een gelofte doet, los die dan ook spoedig in. God is niet gesteld op dwazen. Los dus je geloften in. 5 (5:4) Je kunt beter geen gelofte doen dan een gedane gelofte niet inlossen. 6 (5:5) Sta je mond geen loze, zondige geloften toe en zeg niet naderhand tegen de priester dat ze een vergissing waren. Wil je soms dat God zich kwaad maakt over dergelijk gepraat en moet hij wat je hebt bereikt te gronde richten? 7 (5:6) Dromerij en lege woorden zijn er al genoeg. Dus heb ontzag voor God. 8 (5:7) Wanneer je ziet dat in het land de armen worden onderdrukt en het recht en de rechtvaardigheid geschonden, wees dan niet verbaasd. Want een hoge ambtenaar wordt door een hogere beschermd, en zij beiden weer door ambtenaren die nog hoger zijn. (NBV)
Er is een deftig woord voor verafgoding, het dienen van afgoden, dat is idolatrie. Daar hoor je het Engelse woord “idols” in terug. De Nederlandse TV omroep is er in geslaagd om haar concept van idols kiezen over de hele wereld te exporteren. Overal zijn mensen kennelijk geneigd om anderen na te lopen. Sinds de dagen van Prediker is dus niets veranderd. Toen maakten ze de eerste de beste gevangenisboef maar opvolger van een oude koning en zolang die idol koning was deugde hij maar toen ook hij koning af was deugde er weer niks van. Zo gaat het bij ons ook. wie weet nog wie er een paar jaar geleden de idols competitie heeft gewonnen, of de Soundmixshow, als we nog weten wat dat was. Onze nieuwe TV idols hebben nauwelijks een persoonlijkheid buiten de TV show, laat staan dat we hun goede eigenschappen wat beter leren kennen. Wij hebben meer aan boeken over Majoor Boshardt, moeder Theresa van Calcutta, Martin Luther King, President Kennedy, Nelson Mandela of Albert Schweitzer, om maar een paar van de eigentijdse heiligen te noemen.
Christenen gaan op Zondag over het algemeen naar hun kerk en het stuk dat we hier uit Prediker lezen gaat over de manier waarop we God het beste tegemoet kunnen treden. Afstand houden en bescheiden zijn is het motto van Prediker. Dat lijkt in strijd met wat veel predikers verkondigen. Je persoonlijke met band met God zou immers alles op kunnen leveren wat je zou willen? Niets is minder waar, een dergelijke houding is direct in strijd met de Bijbel. Het begint met de manier waarop je naar de kerk loopt, “waak over je voeten” vertaalt de Naardense Bijbel waar de Nieuwe Bijbelvertaling het heeft over een bescheiden tred. Luisteren is dan het advies, niet allerlei offers brengen, niet allerlei beloften doen, luister eerst maar eens naar het verhaal dat over God te vertellen is. Prediker heeft het over de Tempel en daar gaat het met name over de richtlijn van heb je naaste lief als jezelf, daar moet je eerst naar luisteren voordat je wat doet of voor dat je wat vraagt. Als je wat belooft moet je het ook doen. Aan grote woorden is ook in onze wereld geen gebrek, maar grote daden zijn nog wat anders. Beloof ook niet iets dat een ander dan moet nakomen.
Drukte en dromerij leiden tot veel gebazel zegt de Prediker. Je eigen plannen, je eigen wensen, de dromen voor je eigen leven, ze zijn allemaal niet van belang. wie luistert naar de richtlijn van houden van je naaste weet dat je eerst om je naaste denkt en dan om jezelf, juist als je wilt dat er om jou gedacht wordt dan denk je zelf dus meer aan een ander. Wat wij “wetten” uit de Bijbel noemen zijn bedoeld als richtlijnen voor een menselijke samenleving. Eén dag per week bevrijdt zijn van de plicht tot werken maakt de samenleving een stuk menselijker. Er zijn andere dingen als produceren en consumeren. Die andere dingen gaan over samen, samen plezier maken, samen sporten en genieten van sporten, samen de natuur in, samen je bezinnen op hoe het in de samenleving gaat. Voor een samenleving van ieder voor zich, van ieder een eigen vrije dag wordt gewaarschuwd. Niemand redt het in het leven op z’n eentje. Houd van je naaste zoveel als van jezelf is de samenvatting van die richtlijnen, daarmee dien je ook je God. Bij dat “houden van” horen geen lege woorden of loze beloften, daar horen daden bij en handen uit de mouwen, en rust op z’n tijd.