Genesis 41:47-57
Vruchtbaarheid krijg je dus kennelijk alleen van God als je bereid bent te delen met elkaar. Jozef brengt geen offers aan zijn God. Er worden geen vreemde rituelen uitgevoerd zoals in bijna iedere godsdienst gebruikelijk is. Er zijn geen vuren, geen lichten, geen geuren, geen geslachte dieren. Jozef heeft zelfs geen beeld van zijn God dat een centrale plaats inneemt in het werk dat hij onderneemt. Hij heeft uiteindelijk alleen zichzelf. Maar een samenleving inrichten op delen in barre tijden heeft succes. Niet de mensen van hebben en graaien krijgen het voor het zeggen maar de volgeling van de God van delen met elkaar en je naaste liefhebben als jezelf. Elke samenleving in elke tijd kan aan het Egypte van Jozef gemeten worden. Dan is dus niet het fatsoen de maat, of de welvaart van de rijken, of het aantal miljonairs, maar is de maat voor de succesvolle samenleving het vermogen om de hongerigen te voeden. In onze wereldsamenleving zijn we dus verre van succesvol. Miljoenen broeders en zusters worden bedreigd met de hongerdood en dagelijks sterven er duizenden aan te weinig eten of ziekten doordat ze te zwak zijn. We noemen dat de voedselcrisis maar we hebben meer aandacht voor de financiële crisis die er lijkt te zijn omdat er teveel hebberts en graaiers aan de top zaten. In onze samenleving wordt er voedsel weggegooid in rijke landen en is er geen voedsel in arme landen. De magere koeien krijgen de kans niet de vette op te eten, we houden ze met geweld buiten de deur. Jozef blijft ondertussen zijn afkomst trouw. Als hij twee zonen krijgt, het zou een tweeling kunnen zijn, dan geeft hij ze Hebreeuwse namen: Efraïm en Manasse. Eindelijk weer familie en de vruchtbaarheid van de nazaten van Abraham ligt in de belofte van God dat vele volken uit hen zouden voortkomen. Er is in Israël geen stam genoemd naar Jozef. Uit hem kwamen twee stammen voort, Efraïm en Manasse. Ze speelden een eigen en bijzondere rol in de geschiedenis van Israël, maar ze komen voort uit de samenleving van eerlijk delen. De hongersnood die Jozef had zien aankomen heerste uiteindelijk niet alleen in Egypte maar in alle landen. Het was dus niet alleen de Nijl die haar vruchtbare functie had verloren maar misoogsten waren overal. Naar de oorzaak kunnen we slechts raden. We weten inmiddels dat een forse uitbarsting van een vulkaan ergens op de wereld ook een tijdelijke klimaatverslechtering kan veroorzaken waardoor oogsten mislukken en de temperatuur tijdelijk daalt. Maar de oorzaak van deze hongersnood wordt in de Bijbel niet beschreven. Die komt ook niet van de God van Jozef. In dit verhaal staat centraal hoe Jozef met die hongersnood omgaat. Daarom kan aan ons de vraag gesteld worden hoe wij met de hongersnood in de hele wereld om willen gaan.