Roep de wijze vrouwen bijeen

Jeremia 9:16-25

16  Dit zegt de HEER van de hemelse machten: Kijk rond, roep de klaagvrouwen, vraag of ze komen, roep de wijze vrouwen bijeen. 17  Zeg: Laten ze zich haasten om voor ons een klaaglied te zingen. Dan vloeien onze tranen, dan baden onze ogen in water. 18  Hoor, er klinkt een klaaglied uit Sion: “Ach, wij zijn te gronde gericht, hoe groot is onze schande. Wij moeten ons land verlaten, ze hebben onze huizen verwoest.” 19  Vrouwen, luister naar de woorden van de HEER, open je oren, hoor wat hij zegt. Leer jullie dochters weeklagen, leer elkaar dit klaaglied: 20  “De dood is door onze vensters binnengeklommen, hij is onze paleizen binnengedrongen. Hij maait de kinderen neer in de straten, roeit de jeugd uit op de pleinen.” 21  Dit zegt de HEER: De lijken liggen als mest op het land, als halmen achter de maaiers, door niemand opgeraapt. 22  Dit zegt de HEER: De wijze moet zich niet beroemen op zijn wijsheid, de sterke niet op zijn kracht, de rijke niet op zijn rijkdom. 23 ¶  Wil iemand zich op iets beroemen, laat hij zich erop beroemen dat hij mij kent, inziet dat ik, de HEER, dit land liefde schenk, rechtvaardigheid en recht, want daar schep ik behagen in- spreekt de HEER. 24  De tijd zal komen-spreekt de HEER dat ik de besnedenen straf: 25  Egypte, Juda, Edom, Ammon, Moab en al die woestijnbewoners met hun kaalgeschoren slapen. Want al die volken zijn net als Israël onbesneden van hart. (NBV)

Jeremia moet professionals inhuren om duidelijk te maken hoe erg het met Israël gesteld is. Klaagvrouw was een gerespecteerd beroep voor vrouwen in Israël. Ze huilden, scheurden hun kleren, bestrooiden hun hoofden met as en zongen de klaagliederen die het verdriet over de overledene onder woorden brachten. Daarnaast moest Jeremia ook de wijze vrouwen bijeen roepen. De titel “wijze vrouw” wordt maar een enkele keer in de Bijbel genoemd. Men raadpleegt dan een wijze vrouw zoals ook wel een profetes wordt geraadpleegd. Soms is de grens tussen wijze vrouw en tovenares vervaagd, maar wijze vrouw was onmiskenbaar een ambt in de godsdienst van Israël. Dat er alleen mannen aan het woord kwamen is dus onzin. Wijze  mannen komen in de Hebreeuwse Bijbel overigens niet voor.

De klaagvrouwen krijgen een bijzondere taak opgedragen. Het gaat niet om een belangrijk persoon die overleden is, maar het gaat om een heel volk dat ten onder gaat. De klaagliederen moeten dan ook niet blijven bij de beroepszangeressen, zij gaan immers na de begrafenis weer naar huis, maar de klaagliederen moeten een vast en vanzelfsprekend onderdeel worden van het dagelijks leven. Overal is de dood binnengeklommen. Kinderen sterven in de straten, jeugd hangt rond op pleinen en wordt daar uitgeroeid. De dood treft zo veel mensen dat van begraven en rouwen geen sprake meer kan zijn. Je kunt dag en nacht klaagliederen zingen en dan nog heb je het verdriet dat er is niet genoeg plaats gegeven.

De enige die ontkomt aan de vernietiging is degene die er blijk van geeft de God van Israël te kennen. Die kent de God die geen andere goden voor zijn aangezicht duldt. Die kent de God van Israël als de God die mensen liefheeft en rechtvaardigheid betracht ook aan de armen en de weduwen en de wees. Rechtvaardigheid en recht daar draait het bij die God om. Mooie godsdienstigheid, grote offers, besneden zijn, het telt allemaal niet mee. Ook de volken rondom Israël kennen de gewoonte dat mannen worden besneden. Maar net als het volk Israël zijn die volken onbesneden van hart. Ze lopen andere goden achterna, ze bevoordelen de rijken en onderdrukken de armen. Profeten hadden opgeroepen de richtlijnen van de God van Israël, voor recht en gerechtigheid, te laten graveren in je hart. Paulus zal  dat later herhalen. Daar is geen sprake van. Voor ons ook een waarschuwing. Zijn wij gericht op ons eigen belang of zetten wij de armen, de gehandicapten, de vreemdelingen, de slachtoffers van onderdrukking, aanranding en geweld voorop.

Plaats een reactie