Rechters 21:1-14
Â
In dit laatste hoofdstuk weer een onverwacht en bijzonder verhaal. Ook dit verhaal is dit jaar door de samenstellers van het dagelijks leesrooster van het Nederlands Bijbelgenootschap in twee stukken geknipt. Morgen doen we het tweede stuk. Niet voor niks behandelen we dit verhaal apart. Want het is nogal wat, het grootste deel van een broedervolk uitroeien. Ook al zijn het je vijanden, het blijven per slot ook je broeders. De Bijbel legt daar voortdurend de nadruk op. In veel boeken van de profeten komen scheldkanonades voor op de buurvolken van Israël, het zijn broedervolken die zich niet als broeders opstellen maar het volk Israël als willekeurige vijanden behandelen. Ook vandaag de dag mogen we de staat Israël wel oproepen de Palestijnen meer als broeders te behandelen dan als vijanden, misschien dat de Palestijnen dan inzien dat in Israël broeders en zusters wonen met wie ze in vrede moeten samenleven.
In het gedeelte dat we vandaag lezen is het eerste dat opvalt dat er na de overwinning op de stam Benjamin geen feest gevierd wordt maar wordt geweend. Ook voordat er ten strijde werd getrokken was het geween niet van de lucht geweest, maar het was duidelijk dat een verkrachting tot de dood er op volgt nooit en onder geen voorwaarde getolereerd kon worden in het beloofde land dat de God van Israël hen geschonken had. Maar hoe nu de stam Benjamin toch voort te laten bestaan. Allereerst door duidelijk te maken dat niemand ooit onverschillig mag blijven onder een verkrachting. Ook nu komt het voor dat het hulpgeroep van een jonge vrouw gemakkelijk genegeerd wordt door voorbijgangers. Ook nu lees je vol verbazing dat steden het goed vinden dat negentig procent van de raamprostituees daar gedwongen zitten en dus eigenlijk door elke klant verkracht worden. Geen mens mag daar onverschillig onder blijven. Dat hebben we moeten leren van het lot van de mensen van Jabes. Die verloren hun leven aan hun onverschilligheid. Alleen hun ongehuwde dochters mochten aan Benjamin een nieuwe kans geven.
Veel mensen vinden de verhalen uit het boek Rechters maar bloedige en wrede verhalen, maar het zijn verhalen uit een anarchistische samenleving waarin mensen moeten leren de Weg van de God van Israël te volgen. In onze dagen mag over die Weg in het publieke domein niet meer worden gesproken. Dan klinkt het moralistisch. En het boek Rechters maakt ons duidelijk dat het niet zozeer gaat om het gedrag van individuen maar om hoe het toegaat in de samenleving. Niet de verkrachters uit de stam Benjamin worden tot de orde geroepen, maar de hele stam Benjamin die hen in bescherming nam en hun berechting verhinderde. Niet de voor en tegenstanders in Jabes worden onderscheiden, maar de hele stad die onverschillig bleef want ook de voorstanders van ingrijpen waren weggebleven. Daarom zal ook onze stem vandaag de dag moeten klinken in een samenleving die slavernij, onderdrukking en geweld tolereerd en er onverschillig voor blijft. Onze zusters lijden er daar onder en hun hulpgeroep moet gehoord worden. Elk van ons kan daarvoor elke dag opnieuw aan het werk gaan. Ook vandaag weer.