Rechters 11:1-11
1 Nu was er in die tijd een zekere Jefta, een krijgshaftig man, afkomstig uit Gilead. Hij was door zijn vader Gilead verwekt bij een hoer, 2 maar Gilead had ook zonen bij zijn eigen vrouw. Toen die volwassen waren, hadden ze Jefta weggejaagd met de woorden: ‘Jij krijgt geen erfdeel uit het bezit van onze vader, want je bent de zoon van een andere vrouw.’ 3 Jefta had voor zijn broers de wijk moeten nemen en zich gevestigd in Tob. Daar sloot zich een stel avonturiers bij hem aan, die met hem erop uittrokken. 4 Enige tijd nadat de Ammonieten hun kamp hadden opgeslagen in Gilead, bonden ze de strijd aan met Israël. 5 Toen de oorlog eenmaal was uitgebroken, gingen de oudsten van Gilead naar Tob om Jefta terug te halen. 6 ‘Kom terug, ‘zeiden ze tegen hem, ‘en wees onze aanvoerder in de strijd tegen de Ammonieten.’ 7 Maar Jefta zei: ‘Uit minachting hebt u mij uit het huis van mijn vader verdreven. En nu u in het nauw zit, komt u bij mij?’8 ‘U hebt gelijk, ‘antwoordden de oudsten van Gilead. ‘Maar nu willen we ons met u verzoenen. Als u met ons meegaat en de strijd aanbindt met de Ammonieten, komt u aan het hoofd te staan van heel Gilead.’ 9 Jefta antwoordde: ‘Als u me terughaalt om de strijd aan te binden met de Ammonieten en als de HEER ze in mijn macht geeft, mag ik dus uw leider zijn?’ 10 ‘Daar kunt u op rekenen, ‘zwoeren ze. ‘Het zal gebeuren zoals u zegt, de HEER is onze getuige.’ 11 Jefta ging met de oudsten mee naar Gilead, waar hij door het volk tot aanvoerder en leider werd aangesteld. En in Mispa herhaalde hij ten overstaan van de HEER nog eens alles wat hij had gezegd. (NBV)
Kinderen uit zogenaamde probleemgezinnen kunnen soms nog goed terecht komen. De meesten van hen komen goed terecht. We veroordelen zo graag en bestempelen mensen. Het ene na het andere rapport over probleemjongeren verschijnt en miljoenen worden er gestoken in hulpverleners en wetenschappers die onderzoek willen plegen. Geld om in de jongeren zelf steken is er dan maar weinig. Er wordt soms zoveel bezuinigd dat zelfs de jeugdgevangenissen gevaarlijke plekken worden. Neem nu die Jefta, zoon van een keurige vader. Maar ja, vader was weliswaar getrouwd en had de nodige kinderen, maar de vader van Jefta had ook iets met een hoer. Een relatie waar Jefta uit geboren werd. Die dingen gebeuren nu eenmaal, ook in onze dagen. In plaats van dat Jefta niet kwalijk te nemen, hij had dat overspel immers niet gepleegd, joegen de keurige burgers hem de stad uit. Gestigmatiseerd heet dat, voorzien van het stempel “deugt niet”.
Op hoeveel jongeren wordt dat etiket al vanaf zeer jonge leeftijd gestempeld? “Allochtoon”, of “woonwagenkind” of “die komt uit een asociale buurt”. Wees dan niet verbaasd als kinderen aan het negatieve etiket gaan beantwoorden. Ze doen wat de samenleving van ze verwacht. Als iedereen denkt dat je problemen gaat geven dan ga je die geven ook. Jefta werd roverhoofdman zegt het verhaal. Een nuttig beroep als de oorlog uitbreekt overigens. En als er weer oorlog dreigt dan zoeken ze hem daarom ook op. Maar zoveel oorlogen willen wij niet voeren dus zitten we met de ontspoorde jongeren in onze maag. Er waren wel projecten om ouders te helpen bij het opvoeden van zeer jonge kinderen die dreigden het etiket “deugt niet” opgeplakt te krijgen. Die projecten waren zeer succesvol, ze werden dus wegbezuinigd.
De universiteiten van Leiden en Utrecht hadden de projecten bedacht, ondersteunt en geëvalueerd, maar vergeefs. We zouden immers eens zonder problemen in onze samenleving komen te zitten, waar moeten politici dan goede sier mee maken en wat moeten probleemonderzoekers dan nog onderzoeken. Het enige dat we kunnen doen met de Jefta’s van onze tijd is ze terug te halen in onze samenleving. Echt proberen ze een eigen plaats te geven. Als ze zo goed kunnen handelen in gestolen goed of drugs, kunnen ze wellicht ook wel goed in onze winkels staan te verkopen, en als ze goed zijn in rondhangen op straat zijn het wellicht goede stadswachten die op onze spullen passen. In verschillende gemeenten is dat overigens inmiddels al gebleken. Verder is er vanuit verschillende kerken het initiatief genomen om ex-gedetineerden op te vangen in Exodus huizen en ze onder begeleiding weer een echte plek in de samenleving te geven.