Micha 3:5-12
5 Dit zegt de HEER over de profeten die mijn volk misleiden, die over vrede praten zolang ze maar iets te eten krijgen en die iedereen die hen niet op hun wenken bedient de oorlog verklaren: 6 Voor jullie zal het een nacht zijn zonder visioenen, donker en zonder voorspellingen. Voor die profeten zal de zon ondergaan en zal de dag veranderen in duisternis. 7 De zieners zullen beschaamd staan en de waarzeggers worden te schande gemaakt: ze zullen hun mond gesloten houden, want God geeft geen antwoord. 8 ¶ Ik daarentegen ben vervuld van kracht, ik heb de geest van de HEER, ik ben rechtvaardig en ik heb de moed om aan Jakob zijn wandaden bekend te maken, en aan Israël zijn zonde. 9 Hoor toch wat volgt, leiders van het volk van Jakob en heersers van het volk van Israël, jullie die de gerechtigheid verafschuwen en al wat recht is krom maken, 10 die Sion bouwen op bloed en Jeruzalem op onrecht. 11 De leiders spreken er recht in ruil voor geschenken, de priesters geven onderricht tegen betaling, de profeten voorspellen voor geld, terwijl ze zich op de HEER beroepen en zeggen: ‘De HEER is toch in ons midden? Ons kan geen kwaad overkomen.’ 12 Daarom, door jullie toedoen, zal de Sion als een akker worden omgeploegd, zal Jeruzalem een ruïne worden en de tempelberg een overwoekerde heuvel. (NBV)
Dat krijg je er van als je wel over vrede praat maar oorlog maakt met hen die niet doen wat je zegt, dan gaat het op een nacht zonder visioenen lijken. Dat heb je met leiders van de samenleving die over vrede praten zolang ze maar iets te eten krijgen, zolang ze de populariteit van het volk er mee kunnen winnen. De zalvende woorden van leiders die goed klinken maar nooit in overeenstemming met hun daden zijn. Waar kennen we dat tegenwoordig nog van? Maar het geld niet alleen voor profeten in Israël. Overal waar mensen hun eigen leven, hun eigen inkomen en bezit, hun eigen cultuur voorop stellen zie je dat het visioen over een vreedzame wereld waar alle tranen gedroogd zijn verdwijnt. Als je het volk voor houdt dat de huidige situatie de beste is, je eigen cultuur uitsteekt boven andere culturen. Als je het volk wijs maakt dat de zorg voor ouderen, zieken en gehandicapten te duur wordt, te veel geld gaan kosten. Dan streeft niemand naar het betere. Dan neemt het aantal zwervers toe. Dan groeit het cliëntenbestand van de voedselbanken.
Micha legt zich niet neer bij de cultuur die er in Israël is geslopen. Hij spreekt zich uit tegen de leiders van het volk die gerechtigheid verafschuwen en al wat recht is krom maken. Wij komen die profeten maar heel weinig tegen en als iemand zich durft uit te spreken dan schepen we die af met een klopje op de schouder en een glimlach. Zoals die dappere vakkenvuller die op de aandeelhoudersvergadering van Albert Heijn de topman voorrekende dat hij 299 jaar zou moeten werken om totaal het salaris van de heer de Boer voor één jaar bij elkaar verdiend te hebben. Als er geen vakken meer gevuld worden dan gaat Albert Heijn over de kop. Als er geen topman is dan zijn er anderen die zijn werk onder elkaar kunnen verdelen. Wat is recht en wat is gerechtigheid. Langzaam komt in ons land een groot deel van de bevolking in verzet tegen de exorbitante zelfverrijkers aan de top van banken en bedrijfsleven. Daarmee kan er wellicht gematigd worden.
Maar we moeten uitkijken. Dat de zelfverrijking aan de top leidt tot corruptie van de laag er onder, zoals Micha ook duidelijk zegt, zien we overal om ons heen. Maar ook het verschil in welvaart tussen landen waar vrede is en landen waar oorlog is wordt steeds groter. De mensen uit de landen met oorlog vluchten dus naar de landen met vrede. En dan niet naar de arme landen met vrede, arme landen die hun eigen bevolking maar net kunnen voeden en waar vrede nog broos en breekbaar is. Wij bezuinigen op ontwikkelingssamenwerking. Wij stimuleren bedrijven ook te investeren in landen waar de mensenrechten worden geschonden en waar de winst van die bedrijven niet gedeeld hoeft te worden met de armen in die landen. De richtlijnen voor de menselijke samenleving, samengevat in het “heb uw naaste lief als uzelf” worden vergeten en veracht. De mensen die het er nog over durven te hebben worden uitgelachen. De gemeenschappen waar mensen nog samen willen luisteren naar die richtlijnen en zich er over willen bezinnen worden weggehoond, als eens Jeruzalem waar onkruid het heiligdom gaar overwoekeren. Tijd om op te staan.