Deuteronomium 32:19-35
Samen sta je sterk en eendracht maakt macht. We weten het eigenlijk wel. Het zijn de leuzen waarmee ons land is ontstaan en de slagzinnen die de vakbeweging kracht hebben gegeven toen het lid zijn van een vakbond nog een risico vormde. Ook de sociale huisvesting komt voort de gedachte dat je goede dingen alleen samen kunt opbouwen, net als de ziekenfondsen gebouwd zijn op het principe van de solidariteit die het sterkst is voor de zwakken, maar iedereen kan zwak worden nietwaar. Als iedereen doet of alleen het eigen belang telt en iedereen wel voor zichzelf kan zorgen dan gaat het mis. Het is het uitgangspunt van de vele opvolgende regeringen. Het beperkt de zorg voor de armen, het doet hoogbejaarden gedwongen verhuizen en zadelt familie en buren op met de zorg voor zieken en gehandicapten.
Volgens de Bijbel dient de mens die niet voor de zwakken zorgt maar voor zichzelf zelfgemaakte afgoden. Alles wordt vergoddelijkt. Dat kennen we natuurlijk uit oude tijden. De zon, de maan en de sterren werden goden. Het onweer heette in onze landen Donar en de dikste eiken in het bos werden aanbeden. Ook de natuur, de herfst, de lente en de zomer werden bestuurd door goden. Maar de machtigste goden waren eigenlijk de mensen. Die goden hadden in de verhalen over hen altijd al menselijke eigenschappen, ze leken op mensen, ze reageerden als mensen. Uiteindelijk maakten de mensen van zichzelf goden. Eerst de machtigen, de Keizers werden aanbeden als goden, aan werden offers gebracht. Maar in onze dagen kan er een god van ieder mens gemaakt worden. De besten, de rijksten, de machtigsten, de intelligensten worden goddelijke eigenschappen toegedicht. Op elk terrein van het leven wordt de beste gekozen, aanbeden en bewonderd. De beste werknemer, de beste huurder, de beste zanger en zangeres, de beste stratenmaker, het kan bij ons niet op.
En de God van Israël? Die laat zich niet zien, daar zijn geen beelden van, die past niet op de televisie. Nooit zul je bijvoorbeeld een kerkdienst van grootste Protestantse Kerk in Nederland op de TV zien, de PKN is daar niet, die is bij en van mensen. De God van Israël gaat alle verstand te boven, maar stijgt daardoor ook boven al die menselijke afgoden uit. We spreken die God meestal aan met “Hij” maar weten dat dat meer over menselijke verhoudingen zegt dan over de aard van onze God, mannen maken toch nog te veel de dienst uit, ook de kerkdienst. De God van Israël is bij de zwaksten, de minsten, de slachtoffers van oorlog en geweld. Door de verhalen die over die God in omloop zijn gaan we de zwaksten in eigen omgeving zien, de vluchtelingen, de in Nederland gewortelde kinderen die met uitzetting bedreigd worden, de hoogebejaarden die hun zorg verliezen, de jongeren die bezwijken onder de drang tot presteren. Die God roept mensen om in aktie te komen. De mensen die in aktie komen ervaren ineens dat er een betere wereld ontstaat, die wereld kan nog veel beter en daar ligt de zin van het leven. Samen scheppen we een goddelijke wereld, samen met de God van Israël en elke dag mogen we daar opnieuw mee beginnen, ook vandaag weer.