Leviticus 14:48-57
Ook als een huis rein is gebleken staat een ritueel voorgeschreven. Dat ritueel lijkt op het ritueel dat bij een genezen patient moet worden voltrokken. Het heet een verzoeningsrite. Maar wat moet er verzoend worden. Wij kennen het verzoenen als er een conflict geweest is. Het zou best handig zijn als we wat vaker een ritueel hadden om de verzoening ook werkelijk tot uiting te brengen. Maar als een verzoening tussen twee mensen met een etentje wordt beklonken dan is dat meestal voldoende. Maar kan een huis een conflict hebben met zijn bewoner en de rest van de gemeenschap? Dat kan als we de gevolgen van een conflict in gedachten nemen. Bij een conflict wordt immers het samen tussen de partijen verbroken. Als het huis onrein is wordt het afgebroken en buiten het dorp of de stad verbrand. Als twee mensen een conflict hebben en houden dan wordt de samenleving verbroken en volgt er een scheiding.
Als werknemers en werkgever een hoog oplopend conflict hebben dan volgt er een staking. Die conflicten kunnen redelijke gronden hebben maar ze grijpen diep in. Dat je zorgvuldig een conflict moet oplossen ligt daarom voor de hand. Als je een conflict met de mantel der liefde bedekt en het niet echt oplost, de partijen met elkaar verzoend, dan blijft het onderhuids doorzeuren en steekt het conflict op de meest onverwachte momenten, en soms in onverwachte gedaanten, weer de kop op. Je wordt de slaaf van het conflict, alles staat in het teken van het vermijden van escalatie, het conflict moet niet uit de hand lopen, zo uit de hand lopen als bij Mozes gebeurde toen hij een opzichter doodsloeg, dat conflict dat mensen gevangen houdt is de Egyptische ziekte waar de Bijbel hier over spreekt. Dat kan tussen mensen gebeuren, dat kan tussen werkgevers en werknemers gebeuren, het kan zelfs tussen staten gebeuren. Na de eerste wereldoorlog werd het verdrag van Versaille gesloten als ritueel van het einde van die oorlog. Maar dat verdrag was niet gericht op verzoening maar op overwinning en nederlaag, de winnaars mochten vieren, de verliezers moesten goed voelen dat ze verloren hadden. Dat leidde uiteindelijk tot de Tweede Wereldoorlog.
Wie zich afvraagt waarom criminelen zo vaak na hun straf weer vervallen tot misdaad mag zich ook afvragen of het conflict dat ze hadden met de samenleving wel verzoend is. Vaak plakken we het etiket crimineel op hun voorhoofd en laten het daar zonder ze na hun straf weer rein te verklaren en ze op te nemen in de samenleving als gewone mensen. Bij mensen die een zeer spraakmakend misdrijf hebben gepleegd valt het verzet tegen de verzoening soms nog meer op. Verzoening is dus geen goedkope manier om van conflicten af te komen. Soms kan het heel ingewikkeld zijn om een einde te maken aan een conflict en moet er veel tijd en energie in gestoken worden. Het conflict van de vraat, of de huidvraat zoals dat in de Bijbel staat beschreven vraagt van alle betrokkenen de uiterste zorgvuldigheid. De ziekte kan immers overslaan naar anderen. Dat geldt in onze samenleving voor veel conflicten. Om dat overslaan te voorkomen zullen we allemaal moeten werken aan het echt benoemen en oplossen van conflicten, en de betrokkenen verzoenen.