Lucas 13:1-9
Slecht nieuws vandaag. Tenminste er wordt slecht nieuws aan Jezus van Nazareth gebracht. Heeft het zin als die heidense Galileërs zich bezig gaan houden met Joodse gebruiken? Pilatus heeft ze laten afslachten en hun bloed vermengde zich met het bloed van de dieren die ze hadden geofferd. Voor Jezus van Nazareth was het in elk geval niet omdat ze Galileeërs waren dat ze omgebracht werden. Zulke verhalen zijn over alle delen van Israël te vertellen, zelfs over de inwoners van Jeruzalem waarvan er 18 omkwamen toen de Siloam op hen viel. Je moet je schamen om de slachtoffers van het geweld van de Romeinen zelf de schuld te geven van hun ongeluk. En dan komt de gelijkenis. Nu moeten we wel eerst weten dat de meeste geleerden die een commentaar schreven op dit gedeelte van het Evangelie van Lucas er van uitgaan dat zowel die Galileërs als die slachtoffers bij de toren van Siloam opstandelingen waren tegen de bezetting van Israël door de Romeinen. Dat soort opstanden waren aan de orde van de dag in de dagen van Jezus van Nazareth. Uiteindelijk zouden ze uitlopen op een grote massale opstand die door de Romeinen bedwongen werd in het jaar 70 en leidde tot de verwoesting van de Tempel in Jeruzalem en de verspreiding van de Joden over het Romeinse Rijk. De Joodse geschiedschrijver Flavius Josephus vermeld over Pilatus nog dat deze van zijn post werd ontheven nadat hij een bloedige slachting had gehouden onder opstandige Samaritanen. Het was een wrede bloedige tijd en dat geweld zou op een ramp voor Israël uitlopen. De jonge gemeenten die het Evangelie van Lucas voor het eerst te horen kregen wisten dat, ze kenden de afloop. En dan komt de gelijkenis. Wij kennen de verhalen van de profeten niet meer uit ons hoofd, de Joden wel en de jonge gemeenten lazen elke week bij hun bijeenkomsten een passage uit de Joodse Bijbel, zeker ook uit de profeten. En als de profeten het over een vijgenboom hebben dan bedoelen ze Jeruzalem en als ze het hebben over een wijngaard dan bedoelen ze Israël. Als je het land wil zuiveren van onreinheid, als je het kwade uit het land wil keren, moet je dan geweld gebruiken? Is dat het recept voor vrede en gerechtigheid? Omhakken en verwijderen wat geen vrucht lijkt te dragen, aan de kant gooien en desnoods verbranden? Er wordt in het verhaal echter een keuze voorgelegd. Je kunt geweld gebruiken en je kunt proberen het proces te veranderen door het goede in te brengen, de mest in dit verhaal, de voeding voor het leven van de vijgenboom. De vraagstellers over de Galileeërs hadden de vraag gesteld aan Jezus van Nazareth om een keus te maken, de keus tussen Romeinen en opstandelingen. Maar net als ooit Jeremia had gedaan probeert Jezus van Nazareth een weg te vinden die kiest voor het leven. Het verslaan van dat machtige wereldrijk Rome was een illusie dat zal Israël niet lukken. Maar toevoegen van het goede en niet dan het goede aan dat Rijk zou het Rijk moeten veranderen en dan overwin je alsnog. Omhakken kan altijd nog. Ook in onze dagen staat die Weg voor ons open. Opkomen voor de armen, alvast kopen in de Fair Trade winkels, schrijven voor Amnesty International, klimaatbewust leven en samen leven met de vreemdelingen in ons midden, hulp aan slachtoffers van natuurrampen. Recht en gerechtigheid betrachten dus, ook vandaag weer.