Spreuken 27:11-27
Jezus van Nazareth zou het veel later zo zeggen “Aan de vruchten herkent men de boom”. Er zijn opvoeders en leraren in soorten. De een is streng, de ander soepel, de een geeft voortdurend aanwijzingen en informatie, de ander stimuleert zijn leerlingen op zelf op zoek te gaan naar antwoorden en stelt alleen vragen. Welke de beste is is niet te zeggen. Alleen de leerlingen laten zien wat een goede opvoeder of leraar is. Daarom spoort de Spreukenschrijver zijn zoon aan om wijs te zijn, om dus de Weg van de God van Israël te volgen, want dan blijkt dat ook de Spreukenschrijver een goede leraar en opvoeder is. Daarom is het goed ook bij het onderwijzen en opvoeden altijd die Weg van heb uw naaste lief als uzelf in de gaten te houden. Kinderen vroeg leren op te komen voor de zwakken, te zorgen voor hen die zorg nodig hebben, zich in te zetten voor een ander levert later veel op. Maar een goede opvoeder is niet altijd even serieus, er moet ook ontspannen kunnen worden, er moet zeker gelachen kunnen worden. Soms moet je mensen niet vertellen wat ze verkeerd doen maar het ze laten zien, of voelen. Daarom moet je de mantel nemen van een lichtzinnig mens en die verpanden aan een lichtzinnige vrouw, daarom moet je je buurman ’s morgens niet al te luid begroeten, ook die buurman moet eerst nog wakker worden. En een vrouw die steeds weer ruzie zoekt in toom houden heeft geen enkele zin, ze is als een dak dat altijd lekt als het regent en haar in toom willen houden is als het vangen van de wind of het grijpen van olie. Maar leer zelf ook een les. Je leert sociale vaardigheden alleen in de contacten van mens tot mens. Hoe goed je je best ook doet je weet het nooit altijd beter dan ieder ander, je maakt altijd wel een keer fouten. En net als jij weet ook een ander het niet altijd helemaal goed, maakt ook de ander van tijd tot tijd fouten. Maak je daarom niet gemakkelijk af van de zorg die van je gevraagd wordt, luister zoals de kweker naar de vijgeboom luistert en die verzorgt zoals die boom dat nodig heeft, opdat er veel vruchten komen, zo kun je ook voor een ander zorgen. We hebben immers maar één Heer die ons vraagt voor de minsten te zorgen. En alleen wat met je hart wordt gedaan, met liefde wordt gedaan, heeft dus waarde, begeren van aardse zaken leidt tot de dood, maar als je bekend staat als een vriendelijk en zorgzaam mens leeft dat ook na je dood voort. En maak je niet druk om een dwaas, dat is verspilde energie. In de landbouwsamenleving van Israël worden hier de boeren aangesproken. Soms moeten ze het voedsel voor hun vee bijeen sprokkelen en zelfs de bergen op gaan om daar te maaien. Maar als ze dat er voor over hebben dan krijg je er ook wat voor terug. Met andere woorden pas als je jezelf in spant om te zorgen voor hen die je zijn toevertrouwd dan krijg je er ook wat voor terug. Wij laten nog te veel mensen in honger en ellende verder kreperen. Heel langzaam gaan de camera”s van Haïti verdwijnen, Darfur is al veel langer uit de belangstelling. Niemand schenkt meer aandacht aan de slachtoffers van Katrina. Bij al die rampen is de zorg meer dan ooit nodig, blijft de armoede en de ellende vragen om onze aandacht. Willen wij er een hemel op aarde voor terugkrijgen dan zullen we ons dubbel moeten inspannen en ieder mee kunnen krijgen. Dat kan ook vandaag weer.