Elk jaar vier dagen rouwklagen

Rechters 11:28-40

28  Maar de koning van de Ammonieten trok zich niets aan van de boodschap die Jefta hem had laten overbrengen. 29  Toen werd Jefta gegrepen door de geest van de HEER. Hij trok door heel Gilead en Manasse, ging daarna weer terug naar Mispa in Gilead en trok van daar op tegen de Ammonieten. 30  Hij beloofde de HEER: ‘Als u de Ammonieten aan mij uitlevert, 31  dan zal het eerste dat me bij mijn behouden thuiskomst tegemoet komt voor u zijn; dat zal ik als brandoffer aan u opdragen.’ 32  Toen trok hij op tegen de Ammonieten en bond de strijd met hen aan, en de HEER leverde ze aan hem uit. 33  Jefta sloeg hen terug van Aroër tot Minnit en Abel-Keramim en nam daarbij niet minder dan twintig steden in. Zo bracht hij een zware nederlaag toe aan de Ammonieten, die het hoofd moesten buigen voor de Israëlieten. 34  Toen Jefta terugkwam in zijn woonplaats Mispa, werd hij met reidansen en trommelspel verwelkomd. Zijn dochter ging voorop. Zij was zijn enige kind, andere zonen of dochters had hij niet. 35  Meteen toen hij haar zag scheurde hij zijn kleren en riep uit: ‘Ach mijn kind, dat jij me deze slag moet toebrengen, dat juist jij het bent die me in het ongeluk stort! Ik heb de HEER een gelofte gedaan en daar kan ik niet op terugkomen.’ 36  ‘U hebt de HEER een gelofte gedaan, vader, ‘antwoordde ze. ‘Nu hij u gewroken heeft op uw vijanden, de Ammonieten, moet u met mij doen zoals u hebt beloofd. 37  Maar dit wil ik nog vragen: gun me voordat u uw gelofte ten uitvoer brengt nog twee maanden tijd, zodat ik met mijn vriendinnen de bergen in kan trekken om erover te treuren dat ik nooit iemands vrouw zal zijn.’ 38  ‘Goed, ‘zei Jefta, en hij liet haar voor twee maanden de bergen in gaan om met haar vriendinnen om haar maagdelijkheid te treuren. 39  Toen die twee maanden voorbij waren keerde ze naar haar vader terug, en hij bracht zijn gelofte ten uitvoer. Nooit had ze met een man geslapen. Sindsdien is het in Israël de gewoonte 40  dat de jonge meisjes elk jaar vier dagen lang rouwklagen om Jefta’s dochter. (NBV)

Veel mensen vinden dit maar een raar verhaal. Die Rechter Jefta die zijn eigen dochter ter dood brengt alleen omdat hij dat nu eenmaal aan God heeft beloofd. Hoewel, hij heeft het niet letterlijk beloofd, het eerste dat hem tegemoet zou komen zou hij offeren. Amerikanen hebben voor zo iemand een zeer lelijk scheldwoord “Son of a bitch”, de Bijbel had dit scheldwoord voor Jefta al gebruikt, “zoon van een hoer” betekent zijn naam. Nou was het wel zo dat al het eerstgeborene geofferd zou moeten worden, de eerstgeboren schapen en ezels en zo. Alleen niet de eerstgeboren zoon, en over dochters wordt daar al helemaal niet gesproken. De geleerden zijn het er daarom ook niet over eens of Jefta nu echt zijn dochter heeft geofferd of dat het alleen bij wijze van spreken is geweest. Gewoonten en tradities moeten nu eenmaal ook worden verklaard nietwaar.

Bij ons komt Sinterklaas uit Spanje, omdat het Italiaanse Bari ooit onder Spaanse heerschappij viel. Een voorbeeld van een overlevering die in de loop van de geschiedenis tot verkeerde opvattingen is gaan leiden. De meisjes in het oude Israel hadden kennelijk elk jaar een rouwperiode voordat hun meisjestijd voorbij was. Een rouwperiode die toch ergens vandaan moest komen en verklaard moest worden. En al te lichtzinnige beloften moeten we ook niet doen, leren we uit dit verhaal. En de Bijbel al te letterlijk nemen ook niet. In het boek Rechters zijn een aantal zeer oude volksverhalen verwerkt maar of de letterlijke betekenis daarvan overeind is gebleven moet je je maar afvragen. De boodschap is in elk geval niet verloren gegaan. Dat we bij wetten goed moeten opletten wat er werkelijk staat is ook duidelijk.

Bij ons leven we in een klimaat waar wetten gemakkelijk alleen voor de armen geldig worden verklaard. Een minister president die dan voor het gemak ontkent dat er armen zijn en een zogenaamde Christelijke partij als partner heeft die daar op geen enkele manier tegen in het geweer komt. De voorzichtigheid die het verhaal van Jefta bij ons oproept blijkt nergens uit het regeringsbeleid. Alleen de rijken worden met voorzichtigheid behandeld. Dat je ook de armen, de onschuldigen met omzichtigheid moet behandelen en voordat je handelt als Jefta eerst drie keer moet nadenken voor wie je handelen gevolgen zou kunnen hebben ontbreekt in het huidige politieke klimaat. Er zijn nog altijd idealisten lid van het CDA, zij bedenken nog steeds niet wat voor gevolgen hun keuze heeft voor de zwaksten in onze samenleving, zij handelen als Jefta. Misschien moeten we dit verhaal wat harder vertellen om hen tot andere gedachten te brengen. Als de leden nu ook de partij verlaten veranderd er misschien wat ten goede in ons land.

Plaats een reactie