Spreuken 9:1-18
 
Wie een wijze berispt schenkt wijsheid. Het heeft dan ook niet zo veel zin om dwazen terecht te wijzen. Dwazen zijn overigens te herkennen aan het onrecht dat van de dwaasheid afdruipt. Zou God zelf de Wijsheid zijn? Het boek Spreuken zet ons met deze vraag vaak te kijk en ontmaskert daarmee de dwaasheid van hen die over God menen te kunnen spreken. In het boek Spreuken wordt de Wijsheid consequent als vrouwelijk aangeduid. Er wordt zelfs geproken over Vrouwe Wijsheid. In dit stuk ook, de vrouw van het aardse huis bereidt een maaltijd, alles staat klaar om te komen eten, en wie inzicht heeft komt natuurlijk bij de wijsheid zich laven aan alles wat goed is. Maar God is toch een man? God wordt vaak voorgesteld als een man dat is waar. In één van de beroemdste schilderingen die er naar de Bijbel zijn gemaakt, het plafond van de Sixtijnse Kapel geschilderd door Michel Angelo, is God een oude man met een baard die zijn hand naar de mens uitsteekt.

Dat is een beeld dat Christelijke en soms ook Joodse godsdienstleiders graag hanteren, maar het is niet het beeld dat de Bijbel schetst. Vanaf het begin dat er een volk met God op pad ging was de eerste afspraak dat er geen beelden van God gemaakt zouden worden. Het eerste dat fout ging was dan ook dat ze God gingen zien als een vruchtbaar kalf en daar een beeld van maakten. Het enige dat we in de Bijbel over God leren is dat God de mensen oneindig liefheeft en dat die mensen dat ook moeten doen. Dat het draait om het liefhebben van de mensen. Er is een aardige uitleg in de Joodse godsdienst over de vraag waarom vrouwen geen deel hebben aan de dienst in de Synagoge. Vrouwen zo wordt gezegd kennen de Torah, de Wet van God, van nature, mannen moeten er hun hele leven voor studeren en snappen het dan nog niet. Wijsheid kan niet worden opgedrongen, niet opgelegd. Je kunt de ene mens niet verplichten van de andere te gaan houden.

Je kunt het uitleggen, er toe oproepen, je kunt mensen er van overtuigen dat de zorg voor elkaar meer vrucht draagt dan het gebruiken van elkaar, maar dwingen kun je het niet. Misschien is het daarom wel vrouwelijk, want dwang en heerszucht is toch typisch mannelijk, om daarvan af te komen moeten mannen hun hele leven berispt worden. En alleen wijzen leren ervan berispt te worden.  “Gestolen water is verrukkelijk, geroofd brood is een lekkernij” klinkt het in het gedeelte uit het boek Spreuken dat we vandaag lezen. En dat gaat over de rijken die, door Vrouwe Dwaasheid verleid, tot hebzucht komen en winst op winst stapelen.  Kinderarbeid, slavenarbeid, uitbuiting en exploitatie van vrouwen zijn de oorzaken van goedkope kleding, heerlijke chocolade, mobiele telefoons en noem maar op. Oorlog, hongersnood, vluchtelingen en asielzoekers zijn het gevolg en het is helemaal niet zo moeilijk in te zien dat eerlijk delen tot meer geluk en welvaart voert en dat genieten van gestolen goed je tot het dodenrijk doet afdalen. Gewoon vragen waar de spullen bij het grootwinkelbedrijf vandaan komen dus, dat vragen kan elke dag opnieuw, ook vandaag weer..

Plaats een reactie