Wat weten zij van de wonderen?

Deuteronomium 11:1-9

Sinds de Tweede Wereldoorlog blijkt het steeds nodig om nieuwe generaties opnieuw te vertellen en te onderwijzen in wat er gebeurt is. Steeds weer neigen mensen er toe elkaar uit te sluiten op grond van afkomst of geloof. Steeds weer wordt gevraagd wat individuele burgers de samenleving kosten en wordt voor het samen leven een afweging gemaakt naar kosten en baten. De geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog leert ons wat de gevolgen kunnen zijn van een dergelijk politiek, van een dergelijke manier van redeneren. Nieuwe generaties hebben niet meegemaakt wat de voorgaande generaties meegemaakt hebben. Daar wijst Mozes ook op. Als eenmaal het land dat overvloeit van melk en honing verovert zal zijn dan zullen de slavernij in Egypte, de tocht door de woestijn en de gevolgen van het niet onvoorwaardelijk op elkaar kunnen rekenen vergeten zijn. Het gevaar is dat dan ook die geboden van God vergeten zullen worden en dat het volk stil valt en niet op weg blijft naar de ideale samenleving. Ziekte en tegenslag komen immers altijd overal voor. Pech is er voor sommigen nu eenmaal en mensen maken ook wel eens foute beslissingen waardoor ze in problemen komen. Je kunt nu eenmaal niet altijd onvoorwaardelijk voor iedereen blijven zorgen klinkt het dan. En dat was nu net wel wat God ons heeft opgedragen. Als we bezet zijn dan zullen we ons wel verzetten. Maar zolang we een democratisch gekozen regering hebben zullen we ons tegen die overheid verzetten, want iedereen mag in de eerste plaats toch voor zichzelf zorgen nietwaar. Die redeneringen strijden met de waarschuwingen die de Bijbel ook in het gedeelte dat we vandaag lezen geeft. Daarom is het goed dat er weer nieuwe televisieprogramma’s komen over de Tweede Wereldoorlog. Niet over goed en fout maar over gewone mensen en wat hen overkwam. Daarbij kun je er op letten wat er gebeurt als mensen bereid zijn ook met inzet van eigen leven voor anderen te zorgen. Wat er gebeurt als mensen niet pikken dat er in ons volk onderscheid gemaakt wordt tussen mensen op grond van geloof of afkomst. Maar we kunnen ook zien wat er gebeurt als die overtuiging wordt losgelaten. Voor de Tweede Wereldoorlog al waren er mensen die op grond van de Bijbel waarschuwden voor de overtuigingen van de nazi’s. Zij hadden gezien hoe er gerekend werd wat de kosten waren van verstandelijk gehandicapten, psychiatrische patienten en ouderen. Zij hadden gehoord hoe overheidsprogramma’s die mensen systematisch uitroeiden en hoe dokters en verplegenden daaraan meewerkten. In het zicht van de dreigende oorlog werden die programma’s gestopt. Uiteindelijk werden ze vervangen door de concentratiekampen waar joden, zigeuners, homo’s, vrijmetselaars, socialisten, communisten en andere tegenstanders van de nazi’s, of zij die als tegenstander werden aangemerkt, systematisch werden vernederd, geslagen en gedood. Wie deze grootschalige moordpartij ontkent zal ook vandaag de dag proberen een zelfde scheiding tussen burgers aan te brengen opdat de ene groep kan heersen over de andere. In het boek Deuteronomium beschouwt Mozes de ontsnapping uit de slavernij in Egypte als een bevrijding door God. Wie gelooft in de God van IsraĆ«l wil ontsnappen uit de slavernij van een samenleving in doodscultuur. We leren vandaag dat we die bevrijding ook moeten doorgeven aan onze kinderen en kleinkinderen. We zijn dan wel bevrijdt van de nazi’s, maar hun opvattingen en politiek steken van tijd tot tijd nogal hinderlijk en in steeds nieuwe vormen de kop op. Die kop zullen we moeten blijven vermorzelen. Ook vandaag.

Plaats een reactie